Pensións: un dereito dos traballadores, non un privilexio territorial, por Santiago Calvo

A Seguridade Social atravesa unha situación complexa, cun déficit considerable que condiciona o futuro das pensións en España. É ese elefante no cuarto que ninguén quere ver. Pero o certo é que sen as transferencias do Estado, o sistema de pensións revela un déficit superior aos 66.200 millóns de euros. Ademais, ten un patrimonio neto negativo por valor de 103.000 millóns de euros. É dicir, debe máis cartos do que ten en activos.

A pesar desta situación, recentemente, Carles Puigdemont puxo sobre a mesa a idea de diferenciar as pensións segundo o nivel de vida en cada territorio, alegando que lugares como Cataluña teñen un custo de vida máis alto. Porén, cómpre lembrar que as pensións son un dereito adquirido polos traballadores ao longo das súas vidas laborais e non deben ser consideradas privilexios territoriais.

A realidade dos datos desmente as peticións territoriais. Tanto Cataluña como o País Vasco presentan déficits importantes no sistema contributivo da Seguridade Social. Cataluña, por exemplo, ten un saldo negativo próximo aos 5.000 millóns de euros. Con todo, a pensión media dos novos xubilados cataláns é un 7 % máis alta que a media estatal, chegando aos 1.702 euros mensuais. No País Vasco, esta situación é aínda máis notable, onde a pensión media das novas xubilacións alcanza os 1.961 euros ao mes, un 24 % superior á media do resto de España.

No caso de Galicia, a situación é distinta. Galicia tamén presenta un déficit significativo no sistema contributivo, superando os 4.000 millóns de euros. A pesar disto, a pensión media galega está por baixo da media estatal, cunha pensión media das novas altas de 1.430 euros, claramente inferior ás comunidades antes mencionadas e 190 euros menor á media estatal.

O debate proposto por Puigdemont sobre pensións diferenciadas ignora que o sistema debe manter o principio de solidariedade interterritorial. As cotizacións e pensións non deben ser vistas como unha ferramenta de diferenciación territorial senón como un mecanismo de cohesión social que recoñece o esforzo individual dos traballadores independentemente de onde vivan. A solución ao déficit da Seguridade Social debería basearse nun modelo sostible e equitativo que non rompa a solidariedade nin xere desigualdades entre cidadáns segundo o territorio no que residan.