A emoción como escudo, por María Bastida

Yolanda Díaz tenta recompoñer o seu perfil político e mediático tras o revés parlamentario da redución de xornada. O anuncio dos novos permisos por falecemento e coidados paliativos ten un claro efecto emocional que conecta co electorado progresista e reforza a súa imaxe de política con empatía. Pero, ao facelo sen o leito formal do diálogo social, volve tensionar a relación coa CEOE e tamén cos seus socios socialistas de Goberno. Carlos Cuerpo, ao reclamar equilibrio e escoita ás empresas, non a desautoriza abertamente, pero marca distancias.

Economicamente é unha medida asumible, se se contextualiza. Un permiso de dez días non alteraría de forma estrutural os custos empresariais, porque a súa frecuencia é baixa. Pero a súa aplicación universal e indiferenciada, sen reparar no tamaño nin na capacidade organizativa das empresas, introduce distorsións evidentes. Máis alá do obvio, o problema reside na forma de gobernanza: o empresariado percibe que se lexisla por impulsos unilaterais, sen previsión do impacto sobre produtividade, absentismo nin custos laborais agregados. Paradoxalmente, Díaz apela á produtividade como argumento (“ninguén rende ben en dó”), pero a produtividade mellora con previsibilidade institucional, non con medidas sorpresa. Certo que a formulación de Díaz está aliñada coa tendencia europea cara a unha xestión máis humana do tempo de traballo e os coidados. Porén, non se presenta como unha estratexia coordinada, senón como unha reacción política. Incluso os sindicatos apoian “no fondo, pero non nas formas”, o cal di moito.

Con todo, quizais nalgún momento alguén debería exporse polos límites do decoro institucional. Persoalmente, incomódame profundamente o uso instrumental de algo tan profundamente humano como a dor, a perda ou os coidados para rearmar unha narrativa política persoal. Cando unha ministra apela ao dó ou á morte dun fillo, traslada a conversación do terreo normativo ao emocional, onde a crítica queda automaticamente desactivada: quen cuestiona a medida parece insensible. E esa é unha forma tan sutil como eficaz de blindarse ante o debate racional.

En política, ese recurso á emoción distrae do feito de que non hai memoria económica, nin consulta cos axentes sociais, nin estratexia de gobernanza laboral coherente. Substitúese a construción técnica de consenso por un relato moral que é imposible de rebater sen parecer cruel. Pura manipulación emocional do espazo público. Úsase a dor allea como escenografía, que converte o íntimo nun instrumento político.

E todo iso nun país onde o absentismo laboral roza cifras récord e as empresas reclaman estabilidade, planificación e compromiso. Chama a atención que quen debería afrontar ese problema sexa, ao mesmo tempo, quen promove a redución sistemática do tempo de traballo. Que será todo o xustificada que a ministra queira, pero tradúcese en perda de produtividade e custo para as empresas. Sempre a empresa.

En definitiva, o fondo é lexítimo e socialmente defendible; a forma, politicamente torpe, economicamente discutible e eticamente cuestionable. É o síntoma dunha política que confunde empatía con exhibición e xestión con marketing. Todo un clásico en gobernos -e en figuras- que viven pendentes do titular máis que do resultado. E propio dun ecosistema político que premia o xesto por riba da planificación.