Unha economía que crece sen forza, por María Bastida

As novas previsións do Banco de España confirman o que moitos intuían: a economía española avanza, pero sen convicción. Aínda que o PIB aínda creza, un 2,4 % en 2025 segundo o escenario central, o pulso económico real debilítase. Detrás do triunfalismo institucional e os titulares de crecemento, o informe do BE debuxa unha economía fráxil, sostida por unhas estadas públicas. O consumo privado, o comercio exterior e o emprego por horas mostran claros síntomas de esgotamento. E o propio informe advirte: esta desaceleración non será pasaxeira.

Que revela realmente o documento? En primeiro lugar, que estamos perante unha desaceleración estrutural, non conxuntural. Non se trata dunha turbulencia momentánea, senón dunha perda de tracción que afecta os fundamentos: o consumo privado, o emprego real e o sector exterior. Que isto ocorra nun contexto de crecemento do PIB reflicte unha economía impulsada por gasto público e fondos europeos máis que por dinamismo endóxeno.

A institución aínda confía na renda dispoñible e o emprego como motores do consumo, pero recoñece a crecente desconfianza dos fogares e unha repunta do aforro preventivo. E isto é clave: se as familias non se fían do futuro, non gastan. E se non gastan, a economía non roda, por moi ben que luzan os datos macro.

O patrón é coñecido: baixo peso industrial, dependencia do turismo e do consumo público, escaso investimento en produtividade. As advertencias sobre as exportacións (tanto de servizos como de bens) son preocupantes, porque afectan o saldo exterior e a capacidade de competir. España segue apostando por sectores de baixa produtividade e alta dependencia externa, o que a fai especialmente vulnerable en tempos de desacoplamento global.

Ademais, confírmase o que moitos economistas veñen sinalando: o gasto neto computable desbórdase (4,8 %) fronte aos límites europeos (3,7 %) e actívase a cláusula de escape para cubrir o aumento do gasto en defensa. Pan para hoxe, presión fiscal para mañá. E o máis revelador é que o propio BE xa advirte abertamente sobre este desaxuste, o que non é habitual.

En definitiva, o informe lanza unha alerta clara sobre o risco dun estancamento brando (soft stagnation): sen recesión nin paro disparado, pero con crecemento débil, investimento contido, inflación moderada e emprego en retardación. Un cóctel difícil de dixerir para unha economía cun 101 % de débeda pública e sen reformas profundas en marcha.

E todo isto ocorre nunha contorna internacional cada vez máis adversa. O informe non é derrotista, pero si honesto: a guerra comercial, o proteccionismo, a fragmentación de mercados e a retardación europea non xogan a favor de España. Se o escenario adverso se materializa, poderiamos perder ata 0,7 puntos adicionais de PIB en 2026. Iso xa non sería desaceleración: sería estancamento.

Desde a miña perspectiva, este informe lanza unha advertencia que non debería ignorarse: sen impulso reformista, sen reforzo da competitividade e sen claridade fiscal, o crecemento español corre o risco de converterse nunha estatística baleira. O que se necesita non é máis gasto, senón máis confianza, máis investimento produtivo e máis reformas que activen, de verdade, a economía real. Porque o crecemento sen músculo é só unha ilusión contable. E as ilusións, tarde ou cedo, páganse.