Polonia adiántase: o FMI prevé que España caia ao posto 18 da UE en renda por habitante, por Santiago Calvo

Nos últimos anos España presumía de resistir a perda de posicións na liga europea da riqueza, pero o reloxo da converxencia segue descontando tempo. Segundo as novas previsións do Fondo Monetario Internacional, Polonia superará a España en PIB per cápita —en paridade de poder adquisitivo— no ano 2027. Un sorpaso simbólico, pero tamén revelador: a economía española avanza, si, mais cada vez rende menos por cabeza.

Durante a burbulla inmobiliaria, España viviu un crecemento acelerado impulsado polo crédito e o investimento exterior. Mais a crise financeira deixou o país sen motor propio, e dende entón a renda por habitante foi perdendo pulso. Polonia, en cambio, leva dúas décadas recortando distancias. No 2004, cando entrou na Unión Europea, o seu PIB per cápita representaba pouco máis da metade do español. Agora, apenas vinte anos despois, está a piques de superalo.

O FMI prevé que o impulso pospandemia se esgote en España. O rebote do turismo e a inxección dos fondos europeos non bastarán para manter o ritmo. O organismo estima que o crecemento potencial volverá ao 1,5 % anual e que o PIB por habitante apenas medrará por baixo do 1 %. Polonia, pola súa parte, podería crecer por riba do 2, 5 % anual ata o final da década.

Hai tamén un factor demográfico que axuda a explicar esta diverxencia. Polonia perde poboación polo envellecemento e a emigración, polo que produce máis con menos residentes. España, en cambio, medra grazas á chegada de inmigrantes. Iso eleva o PIB total, pero dilúe a riqueza media: prodúcese máis, si, pero tamén hai máis persoas entre as que repartir o pastel.

O resultado é que, segundo o FMI, España afastarase aínda máis da media comunitaria: do 87,7 % do PIB per cápita da UE, baixará ao 85 % de aquí a 2030. En termos de calidade de vida, iso significa un estancamento prolongado.

Mentres o Goberno insiste en que España cambiou o seu modelo produtivo, o Fondo non o ve tan claro. Nin hai revolución industrial, nin salto tecnolóxico suficiente para soster un crecemento a longo prazo. Polonia, con maior investimento en industria, educación técnica e produtividade, está a aproveitar mellor o vento a favor.

É certo que España resistiu mellor a pandemia e que conta cunha economía diversificada e un potencial turístico envexable. Pero se o país quere evitar seguir baixando no ranking europeo, terá que mirar máis alá do sol e da praia e apostar por innovación, capital humano e estabilidade institucional.

Porque se algo deixa claro este informe do FMI é que, no campo da converxencia europea, quen non acelera... retrocede.