O Nobel de Química é para tres científicos polo desenvolvemento de estruturas metal-orgánicas

O Premio Nobel de Química 2025 é para o xaponés Susumu Kitagawa, o británico Richard Robson e o xordano Omar M. Yaghi "polo desenvolvemento de estruturas metal-orgánicas", anunciou este mércores a Real Academia das Ciencias Sueca.

Os tres científicos, que crearon novos espazos para a química, foron galardoados por desenvolver un novo tipo de arquitectura molecular. As construcións que crearon -estruturas metal-orgánicas (MOF)- conteñen grandes cavidades nas cales as moléculas poden entrar e saír. Os investigadores utilizáronas para recoller auga do aire do deserto, extraer contaminantes da auga, capturar dióxido de carbono e almacenar hidróxeno.

Grazas ao desenvolvemento de estruturas metal-orgánicas, Kitagawa, Robson e Yaghi brindaron aos químicos novas oportunidades para resolver algúns dos retos aos que nos enfrontamos, destaca a Real Academia. Por mor dos descubrimentos revolucionarios dos galardoados, investigadores crearon numerosas estruturas metal-orgánicas diferentes e funcionais.

Ata o momento, na maioría dos casos, os materiais só foron utilizados a pequena escala. Para aproveitar os beneficios dos materiais MOF, moitas empresas están a investir agora na súa produción en masa e comercialización e algunhas o conseguiron. Así, por exemplo, a industria electrónica pode agora utilizar materiais MOF para conter algúns dos gases tóxicos necesarios para producir semicondutores. Outro MOF pode, por contra, descompoñer gases nocivos, incluídos algúns que poden utilizarse como armas químicas. Numerosas empresas tamén están a probar materiais que poden capturar o dióxido de carbono das fábricas e as centrais eléctricas, co fin de reducir as emisións de gases de efecto invernadoiro.

Algúns investigadores cren que as estruturas metal-orgánicas teñen un potencial tan enorme que serán o material do século XXI.

Yaghi creou un MOF moi estable e demostrou que se pode modificar mediante un deseño racional, o que lle confire propiedades novas e atractivas.

Kitagawa demostrou que os gases poden entrar e saír das construcións e dixo que as estruturas metal-orgánicas poderían facerse flexibles.

Robson probou en 1989 a utilizar as propiedades inherentes dos átomos dunha forma nova: combinou ións de cobre con carga positiva cunha molécula de catro brazos. Esta tiña un grupo químico que era atraído polos ións de cobre no extremo de cada brazo. Cando se combinaron, uníronse para formar un cristal espazoso e ben ordenado, como un diamante cheo de innumerables cavidades.