Consumo prohibirá a reduflación, a obsolescencia programada e a publicidade de produtos contaminantes

O Goberno deu o visto e prace ao anteproxecto de lei de consumo sostible, un amplo paquete lexislativo que prohibe a publicidade dos produtos máis contaminantes como os voos curtos, os combustibles fósiles e os vehículos propulsados só por eles, e pon veto á obsolescencia programada.

A nova norma, que reforza a protección dos consumidores e do medio ambiente, tal e como sinalou o ministro de Dereitos Sociais, Consumo e Axenda 2030, Pablo Bustinduy, pon fin a unha serie de prácticas como a obsolescencia programada (a vida útil que as empresas dan a un produto para que o usuario véxase obrigado a comprar outro modelo) para fomentar a reparación dos bens.

"Consagración do dereito a reparar"

Para iso prevese regular as actualizacións de software e prohibir as que empeoren o rendemento do produto e se fagan pasar como necesarias, unha situación, que tal e como comentou Bustinduy, sucede de maneira cotiá, o que fai que sexa imposible unha vez realizadas abrir certos programas ou que os nosos equipos funcionen peor.

A etiquetaxe dos produtos deberá informar ademais sobre se conta cunha garantía superior aos dous anos e tamén sobre o seu reparabilidade porque, segundo remarcou o ministro, o máis importante que inclúe esta lei "é a consagración do dereito para reparar".

Obrigarase a que os repostos para un produto ou para un ben estean dispoñibles ata dez anos despois de que este deixe de fabricarse, e deberase incluír nas web dos produtores información orientadora sobre os prezos das reparacións.

Estenderase o prazo de garantía dun electrodoméstico cando este se repare por un período adicional de doce meses e crearase unha plataforma dixital de reparacións onde os usuarios poderán atopar reparadores autorizados e onde tamén compradores de bens defectuosos e vendedores de bens reacondicionados poderanse poñer en contacto.

A medida máis innovadora, segundo Bustinduy, é a creación dun sistema de cofinanciamento para as reparacións porque Consumo busca reducir a súa factura facendo que os produtores asuman unha parte dese custo: ata un 20 % do custo das reparacións será asumido polos produtores.

Veto á reduflación, ao greenwashing e á revenda abusiva de entradas

O texto aprobado nunha primeira volta polo Consello veta ademais outras prácticas cada vez máis denunciadas polos consumidores como a revenda abusiva de entradas, a reduflación (menos cantidade dun produto polo mesmo prezo) ou o greenwashing, que camufla como sostibles produtos que non o son.

Bustinduy remarcou como primeiro piar desta lei "ambiciosa" a loita contra o greenwashing ou ecopostureo: prevese regular a necesidade de certificar afirmacións das empresas sobre sustentabilidade, porque segundo recoñeceu o ministro "hoxe en día todo é bio, eco e bo para o planeta", e tamén outras baseadas na compensación das emisións de gases invernadoiro.

Limitación da publicidade de produtos contaminantes

O ministro referiuse á necesidade dunha transición ecolóxica baseada na xustiza social cando foi preguntado sobre a limitación da publicidade de vehículos que utilicen exclusivamente combustibles fósiles.

O que pretende, segundo argumentou, é acelerar a transición industrial e produtiva para facer que a industria sexa máis competitiva e que poida garantir a accesibilidade e a xustiza social nesta transformación.

Pero esta transición ecolóxica advertiu "non pode recaer sobre responsabilidades individuais, nin pode depender sobre a capacidade económica ou a renda de cada cal". É fundamental, ao seu xuízo, que a transformación industrial fágase conforme a criterios de equidade e de inclusión.

O é -dixo- porque o 1 % da poboación contamina máis que 12.000.000 de persoas en España e é necesario fiscalmente, na súa opinión, que se faga recaer o custo desta transición en quen máis contaminan.

Entre as principais medidas da lei destaca a prohibición da publicidade de produtos enerxéticos compostos exclusivamente por derivados de orixe fósil como a gasolina, nos que non participan compoñentes renovables. A limitación aplicarase cando os anuncios sexan emitidos por empresas do sector do carbón ou do petróleo, quedando excluída desta prohibición o gas.

Tamén se prohiben os anuncios de voos curtos cando exista unha alternativa máis limpa e que non supoña un aumento de máis de dúas horas e media do traxecto cando este teña orixe e destino dentro da Península; e a publicidade dos vehículos que sexan impulsados exclusivamente por combustibles fósiles, como a gasolina ou o gasóleo.

Publicidade do medo

Consumo regulará ademais a coñecida como "publicidade do medo", que basea a súa efectividade en presentar escenarios extremos ou improbables, como roubos violentos ou vulnerabilidades catastróficas, para xerar unha sensación de urxencia ou vulnerabilidade nas persoas.

Así, a lei obrigará a que os anuncios se acompañen de información cuantitativa ou estatística que permita facer unha valoración real do risco.

Hai exemplos notorios no noso país dalgunhas industrias publicitarias que traballan de maneira sistemática estas sensacións", avisou o ministro.