O bo, o feo, o difícil e o inaceptable, por María Bastida

A proposta de reducir a xornada laboral a 37,5 horas semanais rescata unha máxima básica: non vivimos para traballar, traballamos para vivir. Desde o Ministerio de Traballo preséntase como un paso de xustiza social, que pode traducirse en melloras para a saúde mental, a conciliación e a calidade do tempo libre. O respaldo cidadán tampouco é menor: dous de cada tres españois móstranse a favor, sobre todo entre mozos e milenials, e case de forma unánime entre o electorado da esquerda. UXT e CCOO fixeron súa a bandeira, conscientes de que a votación ten un alto valor simbólico. Ademais, o proxecto incorpora rexistros horarios dixitais, sancións severas por incumprimento e a consolidación do dereito á desconexión, un vello anhelo que ata o de agora dependía da boa vontade empresarial. Iso é o bo.

Apenas rascas un pouco, aparece o feo. A resistencia vén tanto da patronal como dos partidos da dereita. PP e Vox rexeitan de plano a iniciativa e Junts per Catalunya, presionado polos intereses empresariais cataláns, disponse a dinamitala no Congreso. Esa tripla pinza debuxa un horizonte máis que complicado. A iso súmanse os custos para sectores como comercio, hostalería ou construción, que deberán reorganizar quendas, contratar máis persoal e absorber incrementos que poderían sumar decenas de miles de millóns. A CEOE resúmeo con crueza: a medida é un luxo que España non pode permitirse, máxime cando a produtividade nacional segue por baixo da media europea incluso traballando máis horas. Aínda por riba, a negociación social non pasou de pose: pactouse cos sindicatos, si, pero sen diálogo coas patronais nin sensibilidade cara ás diferenzas sectoriais que poderían suavizar resistencias.

E logo está o difícil. O calendario político aperta e, coas emendas á totalidade a piques de votarse, a reforma está practicamente condenada. Yolanda Díaz, lonxe de recuar, promete volver presentala e expón a batalla como unha cuestión de país: quen vote en contra, asegura, estará a losquear á clase traballadora. Obviando, claro, que os principais golpes dáos quen impón que unha parte pague o que outras dúas deciden, negándose a calibrar riscos ou a mostrar a máis mínima sensibilidade cara a quen afrontará as dificultades. Para que deterse na realidade, cando se ten un bo slogan. Ante este panorama, o Goberno desliza xa un plan B: impoñer polo menos o rexistro horario reforzado pola vía do decreto. Sería un xesto contundente, malia que cun sabor amargo, porque supoñería unha vitoria parcial e autoritaria que deixaría pendente o verdadeiro debate de fondo.

Finalmente chega o inaceptable. Non se poden lanzar medidas urbi et orbe desde o púlpito ministerial coma se fosen dogmas papais. Menos aínda se pode perverter o concepto de diálogo social, reducíndoo a unha negociación de parte cos sindicatos e ignorando a quen, en última instancia, van pagar a factura: as empresas. Se de verdade quérese transformar o modelo laboral, a primeira condición é construír consensos amplos e realistas. O demais, retórica.