Fai 20 anos da morte de Camilo José Cela

Fai 20 anos da morte dun dos nosos grandes literatos. Camilo José Cela foi o renovador da prosa do século XX, premio Nobel, premio Nacional de Literatura, Príncipe de Asturias ou Cervantes. Como todos os grandes, tamén cunha personalidade única que marcou a súa obra e a súa vida. 

O seu fillo, Camilo José Cela Conde, conversa no 'Bos días' con Fran López Iglesias para lembrar a  figura deste galego universal.

Homenaxe no vixésimo aniversario do seu pasamento

No vixésimo aniversario da morte de Cela, seu fillo lembra que o escritor declarara, pouco despois de publicar 'La familia de Pascual Duarte', a “súa intención de publicar tres libros  dedicados a Galicia porque todos se estrañaban de que 'Pascual Duarte' estivese ambientado fóra de Galicia. Daquela o premio Nobel dixo que quería facer a heroica novela do mar, a epicúrea novela do val e a dura novela da montaña. Á larga isto converteuse no libro 'Memoria de la Rosa' para a Galicia familiar; a Galicia dura da montaña estivo recollida en 'Mazurca para dos muertos' e 'Madeira de boj' é a que retrata a impoñente Galicia azoutada polo océano.

Para homenaxear a morte de Cela, di o fillo do escritor, “a Fundación Camilo Jóse Cela e a Fundación Gabarrón propóñense realizar pinturas e esculturas saídas da man de Cristóbal Gabarrón sobre a forma de ser galega que se recollen neses tres libros. Esas claves tan inquietantes e tan galegas como a vinganza, o amor, o medo, o embruxo, dentro dese marabilloso mundo sobrenatural que é tan característico da alma galega".

Escritor galego polémico que escribía en castelán

A Camilo José Cela sempre se lle afeou que non escribise en galego. Sobre este particular, o seu fillo lembra as verbas de Darío Villanueva, presidente da Real Academia Española: “Cela sempre escribiu en galego todas a súas obras da mesma maneira que James Joyce escribira en irlandés o seu marabilloso 'Ulises', por moito que as súas palabras, formalmente, estivesen en inglés”.

Cela foi un escritor polémico en vida pola súa coñecida afección a dicir o que o seu sentido e a súa razón lle ditasen fose cal fose o momento. O seu fillo explica esta faceta dicindo que “os escritores constrúen personaxes e o primeiro que constrúen é o de eles mesmos. Meu pai construíu un personaxe para uso diante de periodistas e auditorios que esperaban ver esa versión tremenda, de alguén que parecía que almorzaba nenos crus; pero meu pai non era así en absoluto, é unha creación literaria máis”.

O fillo do escritor preside unha das fundacións que se encarga de manter e difundir o legado de Cela, un home prolífico que, amais, gardaba todo, e iso foi unha sorte para poder coñecer mellor o home a o escritor. Baseándose neste legado, foi o propio fillo de Cela o que escribiu unha esbozo biográfico titulado 'Cela, mi padre', moi reeditado, e outro segundo libro de esbozo biográfico.

A base esencial da literatura de Cela

Como gran coñecedor da obra de seu pai, Fran López Iglesias pregúntalle cal é o seu libro de cabeceira. Cela Conde responde que é unha pregunta trampa, pero que “os 'Apuntes Carpetobetónicos', os libros de contos como poden ser 'El galego y su cuadrilla' ou 'Los viejos amigos' son para min a base esencial da maneira de escribir, da literatura de Camilo José Cela que despois se traslada ás grandes novelas”.

A Xunta tamén conmemorará este ano o aniversario da morte de Camilo José Cela, haberá unha exposición itinerante e impulsarase o legado do premio Nobel e a casa-museo de Iria Flavia, se a pandemia o permite.