Unha OPA empresarial atrapada na política, por María Bastida

O que debía ser unha operación estritamente empresarial transformouse nun serial político con tinguiduras case identitarias. O BBVA lanzou hai dezaseis meses a súa ofensiva contra o Sabadell. Desde entón, a resistencia da entidade vallesana e o rexeitamento da contorna política catalá -con ERC, Junts e PSC na mesma trincheira- converteron unha disputa financeira nunha cuestión de catalanidade.

A hostilidade non veu só da dirección do Sabadell, decidida a resistir con uñas e dentes, senón tamén da súa contorna. Ao seu lado situáronse sindicatos, que temen un axuste de emprego como en toda fusión bancaria; patronais, que atoparon na bandeira catalá un argumento cómodo para defender os seus intereses, e boa parte da sociedade civil, preocupada polo acceso ao crédito e polo peche de oficinas.

O Goberno non tardou en aliñarse con esa oposición. O ministro Bolaños celebrou a noticia da OPA case coma se fose un gol en contra do BBVA, e o seu colega de Economía Carlos Cuerpo expresou rexeitamento frontal. Desde entón, o Executivo despregou unha estratexia de freo: a CNMC levou a operación á fase 2, convocouse unha consulta pública inédita e con resultados irrelevantes e finalmente impuxéronse condicións draconianas ao banco bilbaíno, incluída a prohibición de integrar ambas as entidades durante tres anos (ampliables a cinco). Bruxelas abriu un expediente, e o BBVA recorreu ao Supremo. Mentres tanto, a CNMV tomou un tempo extraordinario antes de autorizar a OPA, dilatando aínda máis o calendario.

O troco ofrecido hoxe por BBVA deixa o accionista que acuda cunha perda inmediata do 8,7 % respecto á cotización. Difícil vender entusiasmo así. É certo que o banco vasco promete 900 millóns en sinerxias, aínda que con catro anos de horizonte, e mantén intacto o atractivo dividendo extraordinario de 2.500 millóns que o Sabadell repartirá en 2026 tras vender TSB ao Santander. Pero o que de verdade esperan os accionistas é unha mellora da oferta.

O problema é que o Sabadell carece de núcleo duro. O seu capital repártese case a partes iguais entre institucionais e minoritarios. Os grandes fondos móvense só por prezo, e os pequenos, aínda que teñan vínculos emocionais coa entidade, acabarán mirando a carteira. Hoxe a catalanidade pesa menos que a rendibilidade: se BBVA sobe o prezo un 15-20 %, como esperan moitos analistas, as resistencias poderían diluírse rapidamente.

O relato final, en todo caso, escríbese en clave de reputación. Josep Oliu xogou o papel de David contra Goliat. Resistir ata aquí xa lle concede un lugar na historia do banco, e se forza unha mellor oferta, tamén gañaría. Para Carlos Torres, en cambio, non hai alternativa: se fracasa, o golpe á credibilidade de BBVA sería devastador. O escenario final pode ser múltiple: desde un triunfo claro de BBVA con máis do 50 %, ata unha vitoria mínima co 30 % e unha segunda OPA en metálico que obrigue a pagar máis. O único seguro é que, despois de ano e medio de desgaste político, xudicial e mediático, o BBVA chegou demasiado lonxe para dar marcha atrás.

O máis preocupante é a constatación de que en España as grandes operacións corporativas non se deciden só nos Consellos de Administración nin nos mercados. Decídense tamén na Moncloa e na política de alianzas parlamentarias. E esa interferencia, lonxe de protexer a competencia, acaba enviando unha mensaxe pouco alentadora: aquí, a política pesa tanto ou máis que a economía.