Por primeira vez na historia, este luns o prezo da luz é negativo

O mercado almacenista eléctrico, o denominado pool, rexistrará este luns por primeira vez na historia prezo negativo durante tres horas, nas que o megawatt hora (MWh) estará a -0,01 euros, segundo os datos provisionais do Operador do Mercado Ibérico de Enerxía (OMIE).

En concreto, as tres horas a prezo negativo serán entre as 14:00 e 17:00 horas, e débese principalmente ao temporal Nelson que deixou moita choiva e, sobre todo, vento para que as renovables funcionen a pleno rendemento. Son dous dos xeitos máis baratos de xerar enerxía e de facer que os prezos caian.

Ademais en varias comunidades autónomas seguirá sendo festivo este luns e esa franxa horaria de primeira hora da tarde é en que menos consumo se produce ao longo do día.

Cun prezo medio de 2,76 euros / MWh durante a xornada, desde a medianoite e ata as 20:00 deste luns, o prezo da luz será de cero euros ou practicamente cero durante todas as horas para repuntar de 21:00 a 22:00, franxa en custará 21,43 euros / MWh, o máximo deste luns.

Estes prezos negativos no mercado almacenista non se verán reflectidos na tarifa regulada

Desta forma, este 1 de abril de 2024 será o primeiro día que o mercado almacenista diario rexistrará algunhas horas con prezos negativos no noso país.

Este prezo negativo só se dá este luns en España, xa que Portugal seguiu mantendo o cero e non baixou a prezos negativos. Noutros países europeos si que se rexistraron nas pasadas horas prezos negativos.

Como antecedente, o 25 de decembro de 2022 houbo prezos negativos no mercado eléctrico español durante varias horas pero non no mercado almacenista directamente, como ocorre este luns, senón como consecuencia do mecanismo do tope ao gas que estaba activo nesa época.

En calquera caso, estes prezos negativos no mercado almacenista que se rexistrarán este luns non se verán reflectidos no Prezo Voluntario do Pequeno Consumidor (PVPC) ou tarifa regulada, xa que coa entrada en 2024 se adoptou un novo método de cálculo que incorpora unha cesta de prezos a medio e longo prazo e, ademais, existen uns custos fixos para o consumidor por peaxes, cargos e axustes do sistema.

O prezo medio en marzo foi de 20 euros / MWh 

O comezo do mes de abril continúa a tendencia rexistrada en marzo, en que o prezo medio foi de 20 euros por megawatt hora (MWh), a metade que o prezo medio rexistrado en febreiro e un 77,5 % menos que en marzo de 2023, cando se situou en 89,6 euros / MWh.

Ademais, o pasado mes marcouse un prezo mínimo de 0,54 euros / MWh o día 10 de marzo, debido á alta participación das enerxías renovables polas borrascas que atravesaron o país.

De feito, en 16 dos 31 días de marzo a media do pool situouse por baixo da cota dos 10 euros / MWh, e en moitas horas o prezo foi de cero euros / MWh, aínda que este prezo non se traslada logo ao recibo exactamente, de novo, polos custos fixos para o consumidor eléctrico. 

O IVE da electricidade regresa ao 21 %

En febreiro, o prezo medio diario do mercado almacenista situouse nos 40 euros/MWh, cun descenso do 46 % fronte a xaneiro.

Este feito motivou que a electricidade recuperase temporalmente o seu imposto sobre o valor engadido (IVE) do 21 % desde marzo, despois de que o prezo do mercado almacenista rexistrase unha media inferior en febreiro aos 45 euros/MWh, o tope fixado no Real decreto de medidas urxentes.

O último Consello de Ministros do ano pasado aprobou que o IVE da electricidade pasase do 5 % ao 10 % e que se mantivese ese tipo ata finais de 2024, sempre que se cumprise a condición de que os prezos do MWh no mercado almacenista se mantivesen altos, por riba deses 45 euros/MWh.

En concreto, o IVE pasaría a ser o 21 % sempre que o mes natural anterior ao do último día de facturación o prezo almacenista se situase por baixo dese listón. É dicir, todas as facturas que inclúan o consumo de polo menos un día de marzo, pasarán a ter o IVE do 21 %. Tan só os fogares co bono social se libran deste incremento, xa que o seu IVE se manterá no 10 % durante todo 2024.

De todas as maneiras, o pool non representa exactamente o importe final no prezo da luz para un consumidor acollido á tarifa regulada, xa que coa entrada en 2024 se adoptou un novo método de cálculo do PVPC, que incorpora unha cesta de prezos a medio e longo prazo para evitar as fortes oscilacións, sen perder as referencias de prezos a curto prazo que fomentan o aforro e o consumo eficiente.

En concreto, a proporción de vinculación co prezo do pool irase reducindo progresivamente, para incorporar as referencias dos mercados de futuros, de modo que estes representen o 25 % en 2024, o 40 % en 2025 e o 55 % a partir de 2026.