O TSXG paraliza preventivamente o réxime de xestión do lobo galego

O Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG) suspendeu de forma cautelar a resolución da Xunta de Galicia que reactiva a caza do lobo na tempada 2024/2025, ao entender que "podería afectar á viabilidade das poboacións".

A Sala, que aplicou o principio de precaución ambiental, accedeu á medida cautelar solicitada por WWF-ADENA, que presentou un recurso contencioso-administrativo contra a resolución da Xunta do pasado 3 de abril que permite autorizar a caza de lobos cando existan "danos constatados desta especie".

Explica no auto que na adopción das medidas de xestión da resolución "atópase o control de lobos co fin de previr e paliar os danos á gandería".

Con todo, recalca que "non se ofrece información nin cualitativa nin cuantitativa" sobre estes danos e que, aínda que "non son reversibles, si son indemnizables".

Por tanto, ao ponderar entre a protección da viabilidade das poboacións de lobo e eses danos na gandería, o tribunal aplicou o principio de precaución ambiental e accedeu a paralizar de maneira cautelar a resolución.

Para "coñecer o estado de conservación" das poboacións de lobo ao norte do Douro, a Sala remite a un informe da Comisión Europea publicado en 2024, que "representa un retroceso na poboación total".

Tamén acode aos datos do censo do lobo ibérico en Galicia 2021-2022 elaborado pola Xunta, no que se observa que "o incremento, limitado, de mandas prodúcese na maioría das áreas compartidas", con Castela e León, Asturias ou Portugal.

Os restantes incrementos, salvo na área de Lugo, con tres manadas, non son "significativos", engade.

Non anticipa o sentido da resolución final do litixio

Os maxistrados advirten que o incidente cautelar "non pode anticipar o sentido da resolución final do litixio no que atende ao fondo do debate".

Tamén lembran que, conforme a xurisprudencia do Tribunal de Xustiza da Unión Europea, "o principio de precaución imponse tanto na área concernida pola resolución como na avaliación extensa, que integra a áreas limítrofes, pero tendo que ser favorable o estado das poboacións en ambos os escenarios e non só nun deles".

E engaden que, polo momento, existen "indicios consistentes" de que hai unha "cualificación desfavorable respecto do estado das poboacións".

A resolución que paraliza o TSXG só se aplica á tempada de caza 2024/2025, que termina o 31 de xullo.

A tempada 2025/2026 está regulada noutra resolución posterior da Xunta, do 10 de abril, á que non afecta esta decisión dos maxistrados.

O lobo ibérico estaba incluído na Listaxe de Especies Silvestres en Réxime de Protección Especial (Lespre), pero unha emenda do PP á lei contra o desperdicio alimentario, apoiada por Vox, Junts e o PNV, retirou ás poboacións ao norte do Douro desa lista o pasado marzo. 

A Xunta sostén que os seus datos son verdadeiros

A conselleira de Medio Ambiente dixo que estudarán o auto pero insistiu en que os datos que presentou a Xunta son "verdadeiros".

"Acabamos de coñecelo, imos estudalo e haberá que concretar", sinalou este mércores en declaracións a xornalistas, nas que lembrou que a rebaixa da protección do lobo foi apoiada tanto pola Unión Europea como polo Congreso dos Deputados.

Vázquez insistiu en que hai uns datos "que están rexistrados", cunha media diaria de dez mortes de gando que "está a comprometer a viabilidade de varias explotacións" e de patrimonio cultural como os poldros da Capelada.

E engadiu que "en ningún caso se compromete a viabilidade da poboación de lobo", que se incrementou ata as 93 mandas, un número "superior ao de Portugal e ao de Francia".

"Somos a comunidade autónoma que máis lobos temos, e o que non poden basearse é simplemente en facer unha análise de toda España e centralizar o lobo única e exclusivamente en Galicia", continuou.

A resolución aprobada pola Xunta non establecía unha cota específica como outras comunidades, senón que permitía autorizar solicitudes de sociedades de cazadores onde houbese danos constatados causados por lobos.

Nese sentido, a Xunta recibiu varias solicitudes e "autoriza algún caso, noutros casos teñen que complementar a documentación", detallou a conselleira, que espera que o lobo non sexa un "eólico dous", en referencia ás decenas de suspensións cautelares de proxectos eólicos ditadas polo TSXG.

Reaccións de agricultores e gandeiros

Mentres que os ecoloxistas celebraron a decisión, a asociación de agricultores e gandeiros Unións Agrarias-UPA manifestou que non comparte o contido do auto e alertou "das posibles consecuencias que esta decisión pode ter sobre o equilibrio do medio rural galego".

Con todo, é necesario controlar as súas poboacións e os seus danos para garantir unha convivencia razoable coa gandería extensiva", defendeu nun comunicado, no que solicita que a situación se resolva "con axilidade".