O relatorio do Constitucional avala a lei de amnistía: "O lexislador pode facer todo o que a Constitución non prohiba"

O relatorio redactado pola vicepresidenta do Tribunal Constitucional (TC), a maxistrada progresista Inmaculada Montalbán, avala a lei de amnistía, segundo confirman fontes xurídicas a Europa Press. Considera que "o lexislador pode facer todo o que a Constitución non prohiba".

O relatorio, á que tivo acceso Europa Press, parte analizando o principal motivo de impugnación dos populares, para os cales a lei é inconstitucional porque a amnistía "requiriría unha habilitación expresa" da Carta Magna e non a hai, ao que unían que si prohibe expresamente os indultos xerais, polo que entendían que por analoxía debía concluírse que a amnistía non era posible.

Con todo, Montalbán sostén que "o lexislador pode facer todo o que a Constitución non prohiba explícita ou implicitamente". E sobre isto último, aclara que a amnistía e o indulto son "institucións diferentes", polo que "a inconstitucionalidade dunha lei de amnistía non pode fundamentarse na prohibición dos indultos xerais".

Así mesmo, a vicepresidenta do TC responde ao PP, respecto á verdadeira motivación da lei de amnistía, que "a lei, como acto xurídico e sempre que respecte o establecido na Constitución, é libre en canto ao seu fin, que se fixa segundo criterios de oportunidade política".

Só acepta tres puntos

O relatorio, de 191 páxinas, dá a razón ao PP, pero só en tres puntos concretos, declarando a constitucionalidade do resto da lei de amnistía, é dicir, o esencial.

En primeiro lugar, o ditame proposto considera que a lei vulnera o principio de igualdade por canto no seu artigo 1 amnistía "os actos cometidos coa intención de reivindicar, promover ou procurar a secesión ou independencia de Cataluña, así como os que contribuísen á consecución de tales propósitos", pero non os actos contrarios ao 'procés'. Para corrixilo, o relatorio expón incluír estes últimos.

Ademais, ve inconstitucional o marco temporal fixado pola lei, que vai do 1 de novembro de 2011 e ao 13 de novembro de 2023 pero engade que tamén serán amnistiados "aqueles cuxa execución finalizase con posterioridade a esa data". Montalbán rexeita esta proxección a futuro, polo que limita a aplicación ata o 13 de novembro de 2023.

Por último, impón unha interpretación concreta do artigo 13.2 da lei de amnistía, que obriga a escoitar a Fiscalía e as entidades públicas afectadas para pedir o arquivo das causas no Tribunal de Contas (TCu), a fin de que inclúa tamén ao resto das partes nesa audiencia previa.

Do escrito redactado por Montalbán, destaca así mesmo que garda silencio en relación co delito de malversación. Fontes xurídicas consultadas por Europa Press explican que non alude a iso porque o PP non o pediu expresamente. Así as cousas, o máis probable é que haxa que esperar aos recursos de amparo dos propios líderes independentistas para que o TC se pronuncie sobre este extremo.

Este punto é fundamental por canto a interpretación que fixo o Tribunal Supremo (TS) do delito de malversación e da afectación aos intereses financeiros e económicos da UE no 'procés' é o que impediu aplicar plenamente a amnistía ao ex presidente catalán Carles Puigdemont e ao que fora o seu número dous, Oriol Junqueras.

Este recurso resolverá unicamente se a norma é ou non constitucional, pero non entrará no ámbito da súa aplicación, é dicir, non abordará os casos concretos de Puigdemont, Junqueras e o resto de líderes independentistas a quen non se lles aplicou a amnistía polo delito de malversación.

O relatorio que avala o groso da lei de amnistía será estudada nos próximos días polos dez maxistrados do tribunal de garantías constitucionais con vistas ao pleno do 10 de xuño, xa que o día 24 darán comezo as deliberacións e intervencións para pechar a cuestión, que poden prolongarse varios días, previsiblemente ata o 26 de xuño.

A lei de amnistía fai un ano con moitos dos seus obxectivos políticos aínda no recadro de saída, dado que os principais líderes independentistas, como o expresident Carles Puigdemont, quedaron polo momento fóra, á espera do que resolva decontado o Tribunal Constitucional.

O recurso do PP marcará a liña para seguir ao resto dos trinta que se están tramitando simultaneamente no tribunal, entre eles, 16 autonómicos, 6 cuestións de inconstitucionalidade e 9 amparos.

O do PP é o denominado recurso de cabeceira por ser o que expón máis obxeccións á lei, a pesar de que foi posterior a outros, por exemplo á cuestión de inconstitucionalidade do Supremo.

Junqueras ve no relatorio do TC sobre a amnistía "un paso máis" para restaurar a xustiza

O presidente de ERC, Oriol Junqueras, considerou que o borrador de sentenza da vicepresidenta do Tribunal Constitucional, Inmaculada Montalbán, que avala a Lei de amnistía é "un paso máis" para restaurar a xustiza.

"Cando un tribunal converte os inocentes en culpables, hai que facer todo o posible para restaurar a xustiza. E isto é un paso máis nun camiño que sempre é demasiado longo", destacou nun apuntamento en X recollido por Europa Press.

Quan un tribunal converteix els innocents en culpables, cal fer tot el possible per restaurar la justícia. I aquesta és una passa més en un camí que sempre és massa llarg.https://t.co/Nk4z8UqlDX

— Oriol Junqueras 🎗️ (@junqueras) June 2, 2025

A pesar de que o borrador de sentenza avala a norma, non se pronuncia expresamente sobre o delito de malversación, cuxa interpretación por parte do Tribunal Supremo conduciu a non aplicar a lei ao expresidente catalán e líder de Junts, Carles Puigdemont, nin a Junqueras.

Críticas de Junts

 O vicepresidente e portavoz de JxCat, Josep Rius, asegurou este luns que o "problema" da lei de amnistía non é a súa constitucionalidade, senón "a rebeldía do Tribunal Supremo á hora de aplicala".

Nunha rolda de prensa na sede de JxCat, Rius referiuse ao relatorio elaborado pola vicepresidenta do Tribunal Constitucional, Inmaculada Montalbán, que propón avalar o groso da lei de amnistía.

Rius, que criticou as "filtracións" da eventual sentenza, afirmou que non entrarán a facer unha valoración da mesma ata que non coñezan o texto.

En calquera caso, Rius arremeteu contra un Tribunal Supremo ao que acusou de "rebeldía" e de "tentar boicotear" a norma desde "o primeiro día".

Unha razón máis para protestar contra Sánchez

A secretaria xeral do Partido Popular, Cuca Gamarra, afirmou este luns que o primeiro relatorio de sentenza do Tribunal Constitucional (TC) que avala os aspectos principais da lei de amnistía é un motivo máis para manifestarse contra o presidente Pedro Sánchez o próximo 8 de xuño.

"Así empezou esta lexislatura, amnistiando a delincuentes para acabar nestes momentos perseguindo, por parte do Goberno, a aqueles que perseguen aos delincuentes", apuntou.

Pola súa banda, o ministro para a Transformación Dixital e Función Pública, Óscar López, trasladou o seu "respecto absoluto" aos avances do Tribunal Constitucional (TC) cos recursos presentados polo Partido Popular á Lei de amnistía.

López pediu "deixar traballar ao Tribunal Constitucional" ata que se pronuncie "definitivamente". Aínda así, incidiu en que desde o Goberno consideran que a Lei de Amnistía é "plenamente constitucional" e xa tivo efectos "positivos" porque, segundo dixo, serviu para "normalizar a vida política en Cataluña". "Espero, confío e desexo que sexa positiva a sentenza, pero máximo respecto", concluíu.