Un ano da amnistía, á espera do TC e co futuro de Puigdemont no aire

A lei de amnistía fai un ano con moitos dos seus obxectivos políticos aínda na casa de saída, dado que os principais líderes independentistas, como o expresident Carles Puigdemont, quedaron -polo momento- fóra da mesma, á espera do que resolva en breve o Tribunal Constitucional.

Porque todas as miradas están postas na corte de garantías que xa puxo en marcha o reloxo para resolver o recurso do PP, que marcará a liña para seguir ao resto dos trinta que se están tramitando simultaneamente no tribunal, entre eles, 16 autonómicos, 6 cuestións de inconstitucionalidade e 9 amparos.

O do PP é o denominado "recurso de cabeceira" por ser o que expón máis obxeccións á lei, a pesar de que foi posterior a outros, por exemplo á cuestión de inconstitucionalidade do Supremo.

Fontes xurídicas informan de que a vicepresidenta, Inmaculada Montalbán, relatora do recurso, entregará a próxima semana o borrador de sentenza ao resto de membros do tribunal.

Despois, no pleno do 10 de xuño, Montalbán expoñerá o seu borrador e xa o día 24 darán comezo as deliberacións e intervencións para pechar a cuestión, que poden prolongarse varios días, previsiblemente ata o 26 de xuño.

Agora ben, polo camiño o tribunal deberá facer fronte a outras cuestións periféricas e afrontar os últimos obstáculos antes de chegar ao ansiado pleno do día 24.

Entre elas, o PP, e o Senado pediu a suspensión da tramitación do recurso de inconstitucionalidade ata que o Tribunal de Xustiza da Unión Europea (TXUE) se pronuncie sobre as cuestións prexudiciais presentadas por outros tribunais.

E tamén a petición dos populares ao presidente Cándido Conde-Pumpido, para que se absteña do debate do seu recurso contra a lei de amnistía porque a súa esposa, a maxistrada Clara Martínez de Careaga, participou nun informe do CGPX sobre esta norma.

As fontes consultadas aseguran que ambos os escenarios teñen escasas opcións de prosperar porque ven como manobras dilatorias para entorpecer a resolución do fallo do recurso do PP.

Este recurso resolverá unicamente se a norma é ou non constitucional pero non entrará no ámbito da súa aplicación, é dicir, non abordará os casos concretos de Puigdemont, Junqueras e o resto de líderes independentistas a quen non se lles aplicou a amnistía polo delito de malversación.

Por tanto, o Supremo, a priori, nada ten que facer unha vez falle a corte de garantías, porque estes casos non están afectados pola constitucionalidade da norma, senón pola súa aplicabilidade ao caso en concreto, segundo explican outras fontes xurídicas.

Dito doutro xeito, hai que esperar aos recursos de amparo. E, aquí o calendario é menos claro. Desde o TC explican que hai que ir paso a paso e non se atreven a aventurar datas para tratar os recursos de Puigdemont, Junqueras e de varios exconsellers.

É máis, nin sequera o caso de Puigdemont chegou ao TC debido a que aínda ten pendente de resolver un incidente de nulidade no Supremo, que será rexeitado, para poder xa si acudir ao Constitucional de inmediato. Pódese dar a circunstancia de que o expresidente recorra en amparo cando xa se coñeza o fallo da corte de garantías sobre a amnistía.

Ademais, apuntan fontes xurídicas, aínda que o TC decida que o delito de malversación é amnistiable, o Supremo podería expor unha cuestión prexudicial sobre a lei á xustiza europea, que adoita tardar unha media de ano e medio en resolver.

Son principalmente todos os recursos de casación que o alto tribunal conxelou á espera do fallo do Constitucional, e que están relacionados, na súa maioría, a sentenzas por desobediencia.

Iso si, para resolvelos, o Supremo esperará a que o tribunal se pronuncie sobre a cuestión de inconstitucionalidade, é dicir, non se verían afectados polo recurso do PP, aínda que outras fontes afirman que hai que ver antes que ocorre co recurso dos 'populares'.

É o caso da exconselleira Meritxell Serret, condenada a un ano de inhabilitación; e tamén de catro membros da Mesa do Parlament de 2017: Lluís Corominas, Anna Simó, Ramona Barrufet e Lluís Guinó, sentenciados a catro meses de inhabilitación.

Tamén o do exconseller Roger Torrent e os membros independentistas da Mesa que presidiu no Parlament, absoltos tras ser acusados de desobedecer ao Constitucional ao tramitar resolucións soberanistas e de reproboacion á Monarquía.

A xustiza europea tamén debe pronunciarse sobre a amnistía, por mor das cuestións prexudiciais que varios xuíces e tribunais elevaron ao Tribunal de Xustiza da Unión Europea (TJUE) para que resolva se o perdón dos delitos de malversación e terrorismo teñen encaixe na lexislación comunitaria.

O Tribunal de Contas foi o primeiro en elevar as súas dúbidas ao TXUE, o que deixou en suspenso o procedemento contable sobre os gastos do 'procés'. Seguiulle o Tribunal Superior de Xustiza de Cataluña (TSXC), que freou a amnistía dos excargos de ERC artífices do referendo, entre eles o presidente do grupo no Parlament Josep María Jove, polas dúbidas sobre a malversación.

Tamén está no tellado da xustiza europea o esquecemento penal dos delitos de terrorismo, despois de que a Audiencia Nacional expuxese unha cuestión prexudicial sobre o caso dos CDR acusados de planear accións violentas contra edificios públicos.

Si se viron beneficiados pola lei os manifestantes procesados polos disturbios do 'procés' e os axentes da Garda Civil e a Policía Nacional investigados polas cargas do referendo: as cifras que manexan entidades independentistas como Ómnium ou Alerta Solidària móvense entre os 170 activistas e os 150 axentes.