A conta atrás para Almaraz e a victoria de Milei, por Santiago Calvo

A conta atrás para Almaraz xa comezou. Esta semana iníciase o proceso de peche administrativo da central nuclear situada en Cáceres. As empresas propietarias deben entregar ao Consello de Seguridade Nuclear a documentación necesaria para iniciar o apagado, un trámite obrigatorio dous anos antes de que caduque a licenza. En principio, o primeiro reactor cesaría a súa actividade en novembro de 2027 e o segundo un ano despois.

Mais o movemento non é irreversible. En paralelo, as compañías eléctricas pedirán ao Goberno unha prórroga que permitiría manter a central ata 2030. A decisión final dependerá do Ministerio para a Transición Ecolóxica, pero antes hai un actor clave que debe pronunciarse: Red Eléctrica de España, o operador do sistema.

Por lei, Red Eléctrica está obrigada a determinar se o peche de Almaraz pon ou non en perigo a seguridade da subministración. En caso de risco, o Goberno podería reconsiderar o calendario nuclear. E a cuestión non é menor: Almaraz é unha das pezas que estabilizan a rede no oeste peninsular, unha zona especialmente vulnerable tras os recentes cortes e caídas de tensión que xa puxeron en alerta aos técnicos do sistema.

O informe que presentará Red Eléctrica nas próximas semanas será decisivo. O precedente está nas centrais de carbón, tamén avaliadas antes do seu apagado, nas que se comprobou que a retirada acelerada de xeración estable complicou a xestión da rede.

Mentres España segue a súa folla de ruta para apagar todas as centrais nucleares antes de 2035, o resto do mundo parece ir na dirección contraria. Hai agora mesmo 62 novos reactores en construción en 15 países, coa China e a India á cabeza. Francia, Suecia, Polonia ou o Reino Unido están ampliando ou reactivando as súas plantas, e a Axencia Internacional da Enerxía advirte que sen nuclear non hai opción de cumprir os obxectivos climáticos.

En Europa, a enerxía de fisión volveu considerarse verde pola súa baixa emisión de CO₂ e pola súa capacidade de ofrecer electricidade estable, complementaria das renovables. Ademais, a nova xeración de reactores modulares promete custos máis baixos e maior seguridade.

España, pola contra, mantén unha das fiscalidades nucleares máis altas de Europa e renuncia a explorar estas tecnoloxías que outros socios comunitarios xa están impulsando.

Por iso, máis alá do debate técnico, o caso de Almaraz simboliza un dilema político e estratéxico: queremos un sistema 100 % renovable, pero aínda non dispoñemos dos mecanismos de almacenamento nin da estabilidade que ofrece a enerxía nuclear. E mentres o mundo reaviva a súa aposta polo átomo, España decide camiñar en solitario cara ao apagamento... das nucleares.

Contundente victoria de Javier Milei

Noutro lado do Atlántico, e para o mal que o están a pasar os arxentinos —segundo algúns opinadores deste lado do Atlántico—, chama a atención que decidisen premiar a Javier Milei cunha vitoria contundente nas eleccións de medio mandato. Deben sufrir tanto coas súas políticas que optaron por revalidalas nas urnas. Ou ben teñen un estraño gusto polo martirio, ou as profecías sobre o “fracaso liberal” eran, unha vez máis, esaxeradas.

Nestas eleccións renovábase a metade da Cámara de Deputados e un terzo do Senado. Milei chegaba tocado pola derrota en Bos Aires fronte ao peronismo de Axel Kicillof, pero o resultado nacional foi inequívoco: La Libertad Avanza superou o 40 % dos votos e sacoulle máis de nove puntos de vantaxe ao peronismo, mesmo revertendo o resultado bonaerense. O que moitos esperaban como un castigo acabou sendo un voto de confianza.

En menos de dous anos, o presidente reduciu a inflación desde o 200 % anual ata arredor do 30, eliminou o déficit fiscal e devolveu certa orde económica. Pode que o axuste fose duro, pero moitos arxentinos prefiren a vertixe do cambio ao estancamento de sempre. Entenden que o esforzo de hoxe é o prezo inevitable para saír do bucle de crises que o país leva décadas padecendo.

A reacción dos mercados foi inmediata: os ADR —accións de empresas arxentinas que cotizan en Wall Street— subiron ata un 21 %, os bonos soberanos repuntaron e o risco país caeu con forza. A mensaxe foi clara: os investidores cren que o rumbo liberal continúa e que a gobernabilidade de Milei sae reforzada.

Sen maioría absoluta, pero con forza suficiente para negociar e bloquear un xuízo político, Milei gaña tempo e lexitimidade. O país non saíu aínda do túnel, pero decidiu seguir camiñando cara á luz. Pode que estean sufrindo, como din algúns, mais votan coma se non quixesen volver atrás. Quizais porque, por primeira vez en moito tempo, o cambio —aínda que doia— comeza a parecer posible.