Red Eléctrica asegura que se as centrais cumprisen, o apagamento non se produciría

Red Eléctrica sostén que, se as centrais con obrigación de achegar capacidade de control de tensión actuasen correctamente e non incumprisen os seus compromisos, o apagamento completo peninsular do pasado 28 de abril non se produciría.

"Se os xeradores con obrigación de cumprimento de control dinámico de tensión -os xeradores axustados no sistema no momento do incidente- cumprisen, non tivésemos apagamento", sentenciou este mércores Concha Sánchez, directora xeral de Operación de Red Eléctrica, nunha conferencia de prensa.

Na véspera, a vicepresidenta terceira do Goberno e ministra para a Transición Ecolóxica, Sara Aagesen, explicou que unha das dez centrais que tiñan que ser capaces de regular a tensión no sistema eléctrico durante o apagamento do 28 de abril unha non estaba operativa e as outras nove non funcionaron a pleno rendemento.

Ao dar a coñecer as conclusións do comité impulsado polo Goberno para pescudar as causas do apagamento, Aagesen explicou que o 27 de abril o operador do sistema, Red Eléctrica, programou para o día seguinte a actividade de dez centrais térmicas con capacidade de regular tensión.

Unha declarouse indispoñible e, ante este cambio, Red Eléctrica decidiu non substituír esa instalación e seguir cunha previsión de recursos de control de tensión para as horas centrais do día inferiores ao que calculara o 27. O número final de instalacións axustadas foi o máis baixo desde o inicio do ano.

Para Red Eléctrica, a participación desa central non evitaría o apagamento. "Que houbese un grupo máis axustado no sistema non cambiaría o final das cousas", asegurou Sánchez, quen defendeu que o que si funcionaría é que se as centrais capaces de regular a tensión actuasen adecuadamente.

A propia Aagesen xa apuntou na véspera que varias desas centrais seleccionadas para manter a tensión -e retribuídas especificamente por iso ao ser programadas polas chamadas restricións técnicas- non responderon adecuadamente ás consignas de Red Eléctrica.

De feito, segundo afirma o informe de Goberno, algunha produciu enerxía reactiva, isto é, o contrario do requirido, o que contribuíu a incrementar o problema. "Practicamente a totalidade tiña situacións nas cales non se cumpría ao 100 %" cos seus compromisos para controlar a tensión, engadiu a ministra.

Á pregunta de por que se tomou a decisión de manter seis centrais de ciclo combinado e tres nucleares para o respaldo, Sánchez defendeu que "en todas as nosas análises" deduciuse que eran "recursos suficientes para o control dinámico de tensión na rede de transporte". 

Información parcial e sen suficiente calidade

A presidenta non executiva de Redeia, Beatriz Corredor, acusou este mércores ás eléctricas de non facilitar toda a información requirida pola súa filial Red Eléctrica para investigar as causas do apagamento peninsular completo do 28 de abril e de non remitila coa calidade desexable.

"Pódolles asegurar que non toda a información recibida destas terceiras partes tivo a calidade desexable nin foi tan completa como sería necesario", dixo Corredor nunha conferencia de prensa ofrecida un día despois de que o Goberno apuntase tanto ao operador como ás eléctricas como responsables potenciais do apagamento.

Corredor tamén insistiu en que Red Eléctrica, como operador do sistema, non xestiona as redes de distribución, senón que o fan os distribuidores no seu monopolio territorial, nin tampouco xestiona as redes privadas ou os centros de control distribuídos por todo España.

Segundo explicou, a entidade recibe os programas resultantes dos distintos mercados de electricidade xestionados polo Operador do Mercado Ibérico de Enerxía (Omie) nos que se plasman os acordos económicos entre os que ofertan e os que compran electricidade para cada hora do día seguinte.

Con ese programa así establecido, Red Eléctrica ten que comprobar que é "compatible coa realidade da física", é dicir, cos criterios de seguridade establecidos. "Isto é o que se chama xestionar os servizos de axuste, que inclúen os servizos de balance e a famosa resolución de restricións técnicas", explicou Corredor.

A súa intervención neste proceso ha de ser "a mínima imprescindible", "co menor custo posible" e debe estar "plenamente xustificada", defendeu, tras lembrar que o operador do sistema réxese polos principios de "eficiencia, seguridade, neutralidade e independencia".

"Red Eléctrica non produce electricidade, non comercializa electricidade, non fixa o mix enerxético, non establece os prezos, nin gaña diñeiro polo prezo da electricidade que transporta pola súa rede", insistiu.

Corredor engadiu que a actividade de Red Eléctrica é "un servizo público estratéxico": garantir o sistema para que funcione en perfecto equilibrio.

Estas explicacións teñen lugar un día despois de que o comité de análise impulsada polo Goberno difundise as súas conclusións sobre as causas do inédito apagamento peninsular do 28 de abril, no que se apunta á falta de capacidade de control de tensión do sistema, pero non se aclara se é algo atribuíble a Red Eléctrica, ás centrais das eléctricas ou a ambas as partes.

"O que determinamos é que nese momento non había suficiente capacidade de control de tensión dinámica", defendeu o secretario de Estado de Enerxía, Joan Groizard, nunha entrevista en RNE, pouco antes da conferencia de prensa de Corredor.

Esa falta de capacidade do sistema para regular oscilacións de tensión produciuse "ou ben porque non se programaron suficientes centrais" (responsabilidade de Red Eléctrica), ou ben porque "as que estaban conectadas non estaban a achegar o que debían" (responsabilidade das empresas propietarias das centrais).

"Ou ben mesmo unha combinación de ambas", engadiu.