Igualitarismo salarial e a caída en bolsa de Telefónica, por Santiago Calvo

O Instituto Juan de Mariana vén de publicar un novo informe titulado Igualitarismo salarial e empobrecemento económico, en que analiza os efectos das subas masivas do salario mínimo interprofesional (SMI) e outras políticas redistributivas sobre o mercado laboral español. As conclusións son tan contundentes como preocupantes: España está a igualarse… pero por abaixo.

Segundo o estudo, entre 2018 e 2023, o salario mínimo medrou un 26 % en termos reais, mentres o salario máis frecuente baixou de case 16.000 a menos de 14.000 euros anuais. O resultado é que a distancia entre ambos os dous, que hai uns anos superaba os 8.000 euros, hoxe apenas chega aos 400. En termos porcentuais, a diferenza reduciuse do 40 % ao 3 %. En palabras sinxelas: o soldo máis habitual en España é xa, practicamente, o salario mínimo.

O informe tamén destaca o impacto territorial destas políticas. En 42 das 50 provincias, o SMI supera o 60 % do salario medio, e en 34 xa supera o 75 %. En provincias como Ávila, Zamora ou Badaxoz, o salario mínimo representa máis do 75 % do soldo medio. Isto significa que a marxe salarial das pequenas empresas e dos traballadores cualificados é cada vez máis estreita e que a suba do SMI acaba afectando especialmente ás zonas de menor renda e aos sectores máis intensivos en man de obra, como a hostalaría, a agricultura ou o emprego doméstico.

As consecuencias non son teóricas. O documento estima que a suba do salario mínimo en 2019 destruíu arredor de 174.000 empregos e que o efecto acumulado entre 2019 e 2023 supera xa os 210.000. De feito, o propio Banco de España advertiu do risco de exclusión laboral derivado destas medidas. Mentres tanto, o número de persoas que reciben subsidios ou axudas do Estado medrou ata superar os sete millóns, cun custo anual de 28.500 millóns de euros.

O resultado, segundo o Instituto Juan de Mariana, é un achatamento salarial pola base. España é hoxe o cuarto país da OCDE con peor evolución dos soldos nas últimas tres décadas. A mobilidade social estancouse, a produtividade non medra e os incentivos para mellorar profesionalmente van desaparecendo.

O informe conclúe cun aviso claro: a igualdade non pode basearse na precariedade. Subir o salario mínimo non é malo por definición, pero facelo de forma indiscriminada e desconectada da produtividade pode converterse nun teito empobrecedor que frea o crecemento e destrúe oportunidades. España precisa máis produtividade, máis competencia e menos decretos.

Cando a política entra pola porta, o valor sae pola ventá

Telefónica volve estar no centro do debate económico. O Estado, que regresou como principal accionista da man do Goberno de Pedro Sánchez, viu como a súa participación perdía 170 millóns de euros en só un día despois da presentación do novo plan estratéxico da compañía.

A Bolsa reaccionou cunha caída do 13 %, a máis forte dende a pandemia.

A operación, presentada como un movemento estratéxico para reforzar a soberanía nacional, acabou converténdose nun exemplo do que sucede cando as empresas se politizan. O plan inclúe recortes de persoal, venda de filiais en América Latina e máis endebedamento. Medidas que, paradoxalmente, chocan co discurso económico do propio Executivo.

Os mercados non xulgan ideoloxías, senón expectativas. E o que viron foi incerteza: unha empresa menos clara, menos rendible e máis dependente das decisións políticas. O novo presidente, Marc Murtra —nomeado dende Moncloa— pediu “paciencia”, pero os investidores non adoitan tela cando perciben improvisación.

O máis preocupante non son só as perdas económicas, senón o sinal que se envía: que o Estado volve usar as empresas como instrumentos de poder. Iso erosiona a confianza e afasta investimento.

Telefónica non é o problema; o problema é pensar que o control político pode substituír a boa xestión. Porque, como se viu unha vez máis, cando a política entra pola porta, o valor sae pola ventá.