Exceso de forma, falta de fondo, por María Bastida

A nova sentenza do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia volve situar a Galicia nun territorio de incerteza. E faino, ademais, nun momento en que a transición enerxética esixe exactamente o contrario: claridade, coherencia e estabilidade reguladora.

A Asociación Empresarial Eólica expresou a súa estupefacción ante unha sentenza que contradí o criterio recentemente avalado polo Tribunal de Xustiza da Unión Europea. A patronal eólica estima que cada ano de atraso nos proxectos xudicializados implica unha perda de case 3.000 empregos e máis de 6.300 millóns de investimento. E eses números non son simples magnitudes: representan empresas que elixen outros territorios, enxeñerías que marchan, cadeas de subministración que se deslocalizan e municipios rurais que ven escapar unha oportunidade de dinamización que non volverá facilmente.

Máis aló do conflito, a cuestión de fondo é se podemos realmente aspirar a liderar a produción renovable mentres proxectamos aos investidores a imaxe dun labirinto normativo. Galicia, como o resto de Europa, enfróntase a unha tripla transición: enerxética, ecolóxica e produtiva. E as tres están conectadas. Cando a burocracia e a fragmentación xudicial retardan a implantación de enerxías limpas, erosiónase a rendibilidade dun proxecto, pero tamén a posibilidade de reducir emisións, de reindustrializar o territorio con enerxías competitivas e de avanzar cara á neutralidade climática que a UE fixou para 2040.

Resulta paradoxal que, nun contexto global onde a seguridade enerxética se converteu nun factor xeoestratéxico, Galicia, unha rexión con recursos naturais excepcionais e capacidade tecnolóxica contrastada, viva instalada nunha sorte de bloqueo verde. Preocupa especialmente a erosión do clima de confianza que necesita calquera investimento intensivo en capital e longo prazo. A transición enerxética é, esencialmente, unha estratexia de investimento: require estabilidade reguladora, visións de país e unha articulación institucional que reduza a incerteza. Se os tribunais, as administracións e os organismos ambientais operan con criterios non harmonizados, o resultado é un círculo vicioso de recursos, atrasos e custos afundidos.

É lexítimo esixir garantías ambientais estritas; de feito, é imprescindible. Pero en Galicia pasamos do principio de precaución ao principio de paralización. Determinadas correntes ecoloxistas parecen converter a protección ambiental nun mecanismo de bloqueo máis que nunha ferramenta de equilibrio. Defender o territorio non pode equivaler a impedir toda transformación, porque tamén o inmobilismo ten custos ambientais, sociais e económicos. Cada sentenza, cada atraso, cada parque paralizado afástanos un pouco máis dun modelo produtivo sostible e ancóranos nun pasado de dependencia enerxética que xa non nos podemos permitir.