As persoas con VIH poderán doarse órganos entre elas

As persoas con VIH poderán doar os seus órganos a outras persoas con esta mesma infección que necesiten un transplante a partir de mañá, cando entrará en vigor a orde do Boletín Oficial do Estado (BOE) publicada este luns que derroga a normativa vixente desde 1987, que o impedía.

Á iniciativa da Organización Nacional de Transplantes (ONT), o Ministerio de Sanidade promoveu este cambio normativo co que salda unha débeda histórica co colectivo e dos profesionais que lles brindan asistencia sanitaria para que poidan ser, se así o desexan, doantes de órganos.

Segundo o Programa de Garantía de Calidade no Proceso de Doazón da ONT, 65 persoas falecidas con VIH na última década poderían doar os seus órganos e posibilitar a realización de ata 165 transplantes.

Á súa vez, cada ano, 50 pacientes con VIH esperan o transplante dun órgano en España, persoas que ata o momento se trasplantaban de doantes sen a infección e que a partir de mañá tamén terán a opción de recibir un órgano de doantes vivos ou falecidos con VIH.

A derrogación dunha norma que levaba vixente desde 1987

"A derrogación desta orde non só contribúe a aumentar a dispoñibilidade de órganos para todos os pacientes en lista de espera de transplante, tanto os que presentan infección polo VIH como os non infectados, senón que, ademais, se sumará á lista de iniciativas encamiñadas a eliminar o estigma social das persoas con VIH”, aplaudiu a ministra de Sanidade Mónica García a través dunha nota.

Era unha orde que tivo a súa razón de ser no ano no que se promulgou polo contexto histórico no que se ditou, para evitar a propagación do virus, precisou a directora da ONT, Beatriz Domínguez-Gil.

Pero derrogala converteuse nunha débeda histórica do sector do transplante con estas persoas, ás que hai que darlles a oportunidade de contribuír na doazón de órganos, como xa ocorre en países coma os EUA.

Será en condicións moi concretas, de modo que só poderán doar a persoas con VIH e de acordo con protocolos que ten que establecer a ONT e a Comisión de Transplantes do Consello Interterritorial coas sociedades científicas.

Dezasete anos desde o primeiro transplante de órganos entre persoas con VIH

O transplante de órganos entre persoas con VIH comezou en 2008 en Suráfrica; os seus bos resultados promoveron o inicio desta práctica en diversos países europeos e nos Estados Unidos, onde en 2013 se promulgou a lei HOPE (HIV Organ Policy Equity Act, polas súas siglas en inglés) que permitía estes procedementos no marco de estudos clínicos.

A evidencia que xeraron estes estudos constataron que os pacientes transplantados con VIH teñen resultados similares con órganos procedentes de doantes VIH positivos ou negativos, polo que en novembro de 2024 estes transplantes ampliáronse á práctica clínica habitual máis aló de ensaios clínicos.

Ata os noventa, considerábanse unha intervención de alto risco, pero a principios de século, cando os antirretrovirais revolucionaron o prognóstico da infección, a comunidade científica internacional empezou a preguntarse se a infección debía continuar sendo unha contraindicación.

En España, esta viraxe materializárona a Sociedade Española de Enfermidades Infecciosas e Microbioloxía Clínica (SEIMC), o Plan Nacional sobre a SIDA e a ONT no Documento de Consenso Nacional de 2005.

Hoxe realízanse transplantes de todo tipo de órganos en pacientes infectados polo VIH; ata decembro de 2024, en España rexistráronse 311 transplantes de ril, 510 de fígado, 11 de pulmón, 10 de corazón e 1 de páncreas-ril, con bos resultados.