Verifacturaremos… mañá, por María Bastida

O obxectivo de Verifactu -modernizar a facturación, combater a fraude e mellorar a rastrexabilidade- é razoable e tecnicamente defendible. Portugal e o País Vasco xa o fan, e funciona. Pero, ao contrario do que se fixo neses casos, en España tentouse implantar con avisos contraditorios, ameazas de multas de 50.000 euros e cero pedagoxía. O resultado era previsible: un sistema que implosiona antes de nacer.

A poucos días da súa entrada en vigor, o Ministerio de Facenda decidiu atrasalo un ano. Non despois dunha avaliación técnica nin tras un período de consulta pública nin á luz dun informe devastador. Non. 24 horas despois de publicar un vídeo lembrando a todo o país que en 2026 non habería escapatoria. Así, unha reforma anunciada durante anos desmóntase nunha fin de semana.

Os afectados -practicamente toda a economía española- decátanse por sorpresa. Inspectores indignados, asesores fiscais atónitos, empresas de software desconcertadas e pemes preguntándose se esta vez tamén se equivocaron obedecendo. Cando todos os gremios coinciden na diagnose, o razoable non é pensar que alguén no Goberno cometeu un erro maiúsculo.

A historia, no fondo, é moi sinxela. O Estado pediu ás empresas un esforzo enorme para modernizar os seus sistemas de facturación: investimentos, formación, adaptación tecnolóxica e cumprimento estrito baixo ameaza de sancións elevadas. E cando parte do país xa fixera os deberes… o Goberno anuncia que, xa se iso, en 2027. Non hai política pública que sobreviva a semellante mensaxe. O empresario que se adiantou hoxe sente estafado; o que non fixo nada conclúe, loxicamente, que fixo o correcto.

Facenda xustificou o atraso apelando á “necesaria adecuación de sistemas informáticos”. Unha explicación que, máis que resolver dúbidas, convida a preguntarse en que momento pensaron que España ía converterse nunha economía dixitalizada da noite para a mañá, sen apoio, sen transición e sen acompañamento tecnolóxico. Por suposto, sempre quedará a sospeita política.

As patronais catalás levaban meses en pé de guerra. Junts necesitaba demostrar capacidade de influencia. E o Goberno necesitaba estabilidade parlamentaria. Nada especialmente sorprendente. En España, as reformas fiscais adoitan durar o que duran os equilibrios no Congreso.

En definitiva, o ocorrido con Verifactu volve evidenciar a incapacidade do Goberno para deseñar e implantar políticas con anticipación, previsión e realismo. A mensaxe que se envía ao empresariado é inequívoca: planifique menos, espere a última hora e non invista ata que o BOE saia.

Mentres tanto, seguimos atrapados na mesma rotonda. Cada reforma será primeiro un titular, daquela unha advertencia, despois unha ameaza, máis tarde un caos e, finalmente, un aprazamento. Salvo cando chega o momento de pagar. Aí, curiosamente, non falla nunca nada.