Un estudo con 200.000 participantes analizará a saúde dos españois durante 20 anos

Unhas 200.000 persoas participarán nun estudo durante vinte anos en centros de saúde de todas as comunidades autónomas no marco dun proxecto de investigación que vai permitir ter unha radiografía completa da saúde dos españois e comprender mellor por que se producen as enfermidades para mellorar os labores de prevención.

O proxecto Cohorte IMPaCT (Infraestrutura de Medicina de Precisión asociada á Ciencia e a Tecnoloxía) é unha iniciativa do Instituto de Saúde Carlos III (ISCIII) do Ministerio de Ciencia, xestionada polo Centro de Investigación Biomédica en Rede (Ciber), e na mesma vanse involucrar os servizos de saúde de todas as comunidades autónomas.

A iniciativa é similar ás que se puxeron en marcha noutros países, como o Reino Unido ou Alemaña, para estudar un gran número de persoas durante un longo período de tempo e coñecer que factores están detrás das enfermidades que van desenvolvendo, e para iso recompílanse abundantes probas biolóxicas e información epidemiolóxica, incluíndo variables sociais e económicas de cada rexión.

Os investigadores agardan obter unha valiosa información sobre as principais causas de enfermidades cardiovasculares, cancro, enfermidades crónicas das vías respiratorias inferiores (EPOC), demencia, depresión, diabetes e mortalidade xeral.

 Un estudo máis completo

A investigadora principal do proxecto e coordinadora do Departamento de Epidemioloxía de Enfermidades Crónicas do Centro Nacional de Epidemioloxía (ISCIII), Beatriz Pérez-Gómez, espera que esta iniciativa dea un impulso a un dos aspectos fundamentais da medicina de precisión, a "prevención personalizada".

Pérez-Gómez explicou que outros estudos, como a Enquisa Nacional de Saúde, permiten obter datos representativos de España pero só contan con información das respostas dos participantes a un cuestionario e non inclúen exploración física ou mostras biolóxicas nin conta con estimacións de exposición ambiental das persoas ou datos sobre a súa información xenética.

"A potencia da cohorte residirá no seu tamaño e na súa riqueza de datos e permitirá ter información da poboación xeral española cun grao de amplitude e profundidade ata o de agora non dispoñibles", asegurou a investigadora principal.

Coa recente apertura de 'nodos' en Trujillo e Mérida o proxecto completou a súa despregadura nas dezasete comunidades autónomas, con 44 centros de saúde activos. Os lugares de realización das probas aumentarán previsiblemente a 50 e imitarán a distribución da poboación do país, o 70 por cento están situados en áreas urbanas e o 30 por cento en zonas rurais.

Actualización periódica de datos

O deseño da cohorte que estableceron os investigadores pretende que os participantes representen a poboación española, e para iso en cada centro van convidar 4.000 persoas de entre 17 e 79 anos tras unha selección ao azar.

Cada participante completa un amplo cuestionario epidemiolóxico, con información de case todas as facetas da súa vida e, no centro de saúde, o persoal do estudo realízalles un completo exame físico con probas sobre saúde ocular, audición, capacidade respiratoria, funcionamento cardiovascular, forza muscular ou función cognitiva, ademais de recoller mostras biolóxicas que permitirán dispoñer da información xenética de todos os participantes.

Ademais, incluirase información sobre as posibles exposicións ambientais que cada un podería ter segundo o lugar no que vive.

Cada cinco anos citarase de novo ás mesmas persoas para actualizar os datos, ademais de recompilar a información das súas historias clínicas ao longo do tempo.

"A investigación máis importante no ámbito da Atención Primaria"

A despregadura de Cohorte IMPaCT comezou en 2023 con nodos piloto en Aragón, Baleares, Castela-A Mancha e Madrid, ata completar a actual distribución nas dezasete comunidades autónomas. Trátase, segundo a directora do ISCIII, Mariña Pollán, da investigación máis importante que se está realizando no ámbito da Atención Primaria en España e permitirá mellorar a saúde da poboación española do futuro.

"A sustentabilidade real do noso sistema descansa na prevención da enfermidade e da discapacidade, e o obxectivo de todos é que vivamos o maior tempo posible coa mellor calidade de vida que se poida", manifestou Pérez-Gómez.

Para iso, a investigadora incidiu na importancia de entender por que ocorren as enfermidades, o conxunto "ambiente-contorna-hábitos-xenes" que ten cada persoa e que fai que algunhas persoas enfermen e outras non, e identificar así onde é necesario intervir. "É o que nós denominamos prevención de precisión", concluíu.