Trump convence a Lukashenko para que libere presos políticos tras levantar sancións

O presidente dos Estados Unidos, Donald Trump, convenceu o líder bielorruso, Alexandr Lukashenko, para que indultara este sábado máis dun cento de presos, entre eles o premio Nobel da Paz 2022, Ales Bialiatski, a cambio de levantar outro paquete de sancións contra Bielorrusia, que é considerada a última ditadura de Europa e o principal aliado de Rusia na guerra de Ucraína.

O indulto foi resultado de dous días de intensas consultas, varias horas o venres e o sábado, segundo a oficina de prensa presidencial, entre Lukashenko, no poder desde 1994, e o emisario da Casa Branca, John Cole.

Desta forma, Trump trata de gañar un aliado para o seu plan de que Rusia poña fin á guerra en Ucraína.

O Nobel da Paz sae en liberdade

As organizacións de dereitos humanos confiaban en que Trump lograría a liberación dos principais presos políticos bielorrusos, máis aínda cando el mesmo aspira a lograr o Nobel da Paz.

Se hai uns meses lle tocou a quenda a Serguéi Tijanovski, o maior inimigo de Lukashenko e marido da líder opositora no exilio, Svetlana Tijanóvskaya, este sábado tocoulle a quenda a Bialiatski e a outros 122 presos.

A delicada saúde de Bialiatski, fundador da organización de dereitos humanos Viasna, de 63 anos, fixo temer o peor á oposición bielorrusa. Amnistía Internacional demandara insistentemente a súa liberación, xa que era constantemente enviado a celas de castigo e non recibía as medicinas que necesitaba desde a súa detención en 2021 e a súa condena foi en 2023 a dez anos de prisión.

As noticias que chegaban de prisión non eran moi esperanzadoras, pois Bialiatski estivera incomunicado durante longo tempo desde que en maio de 2023 fora trasladado á tristemente soada prisión número 9 de Gorki na rexión de Moguiliov, coñecida polas súas duras condicións carcerarias.

"A loita segue", asegurou hoxe ao chegar á Embaixada dos Estados Unidos en Vilna, capital lituana.

Outra dirixente opositora incomunicada durante longo tempo entre reixas que tamén foi liberada hoxe é María Kolésnikova, coñecida como "o corazón" das protestas contra a fraude electoral de 2020. Desde entón, as organizacións internacionais falan de máis dun milleiro de presos políticos en Bielorrusia.

Entón, foi trasladada pola forza á fronteira con Ucraína, pero rompeu o pasaporte e negouse a ser deportada, tras o que foi condenada a 11 anos de prisión por conspirar para tomar o poder.

Lukashenko tamén indultou a Víctor Babariko, un coñecido banqueiro encarcerado hai cinco anos antes de rexistrar a súa candidatura presidencial. Ademais, foron liberados outros activistas, xornalistas e cidadáns estranxeiros, a maioría dos cales foron trasladados a Ucraína.

Retirada de sancións por indultos

Horas antes, a Casa Branca anunciou o levantamento das sancións sobre o potasio bielorruso. A corporación estatal Belaruskalia exportaba antes de ser sancionada en 2021 máis de 10 millóns de toneladas dese fertilizante, cloruro de potasio, un 20 % do total mundial, só por detrás de Rusia e o Canadá.

"En liña coas ordes do presidente (dos EUA) Trump, levántanse as sancións sobre o potasio. Considero que é un paso moi bo por parte dos Estados Unidos con Bielorrusia. Levantámolas agora mesmo", comentou Cole á prensa local, segundo informou a axencia BELTA.

Cole engadiu que, "a medida que se normalicen as relacións entre ambos os países, retiraranse máis sancións" e expresou a súa confianza en que chegue o momento en que non haxa ningunha restrición á ditadura bielorrusa.

Pouco importa que Lukashenko reprimira violentamente as protestas antigobernamentais de 2020, que organizara ataques híbridos contra países da OTAN e que cedera o seu territorio para que o exército ruso invadise Ucraína.

"Falamos sobre a guerra entre Ucraína e Rusia, e sobre Venezuela (...). Falamos do futuro, sobre como avanzar no achegamento entre os EUA e Bielorrusia, para normalizar as relacións. Ese é o noso obxectivo", dixo o emisario estadounidense.

Trump esixira a Lukashenko a liberación de todos os presos políticos nunha chamada telefónica en agosto cando viaxou cara a Alaska para o seu cume co presidente ruso, Vladímir Putin.

Bielorrusia argumentou que o indulto era resultado dos "acordos alcanzados" con Trump para "a cancelación das sancións ilegais contra o sector do potasio de Bielorrusia adoptadas por parte da Administración do anterior presidente dos EUA, Joe Biden".

En total, desde o mes pasado o líder bielorruso leva indultado 156 cidadáns de países como os Estados Unidos, Reino Unido, Ucraína, Australia, o Xapón, Lituania e Letonia.

Bielorrusia, país coñecido por utilizar os presos políticos como moeda de cambio nas súas negociacións con Occidente, subliñou que o indulto busca contribuír á estabilización da situación en Europa, para o que no seu momento aceptou a despregadura no seu territorio de armas nucleares tácticas rusas.

Washington xa levantara anteriormente as sancións vixentes desde 2022 contra a aeroliña Belavia.