Os 27 fixan este luns as directrices da represalia da UE aos aranceis de Trump

Os ministros de Comercio da Unión Europea tratan este luns de fixar as "directrices políticas" da represalia que deseña o executivo comunitario de Ursula von der Leyen á guerra arancelaria lanzada polo presidente dos Estados Unidos, Donald Trump.

A resposta é competencia de Bruxelas, pero os 27 queren amosar unidade malia as súas diverxencias internas respecto aos tempos e o alcance das contramedidas posibles. A cita é en Luxemburgo.

No mes de maio estaba previsto un encontro para abordar as dificultades nas relacións coa nova Administración Trump e as tensións comerciais coa China, pero adiantouse con carácter extraordinario ante o consenso de que a UE non podía agardar máis para abordar a situación.

Lista de produtos gravados pola UE

A resposta máis inmediata será a lista de produtos gravados pola UE tras a primeira quenda de aranceis americanos, un catálogo que o comisario de Comercio, Maros Sefcovic, agarda presentar este mércores, para que poida entrar en vigor o 15 de abril.

Bruxelas ten a competencia en materia comercial, polo que os gobernos só poderán frear esta lista se forman unha maioría de bloqueo de, polo menos, quince delegacións que representen máis do 65 % da poboación.

O primeiro bloque de contramedidas cun impacto de 8.000 millóns de euros -baseado na lista utilizada na crise de 2018- empezarase a recadar desde o mesmo 15 de abril, segundo o calendario previsto.

A segunda quenda, cunha recadación potencial de ata 18.000 millóns, non se poderá activar ata o 15 de maio, de acordo aos prazos que marcan os procesos da Organización Mundial do Comercio (OMC).

"Golpear onde máis doe"

A primeira vaga de contramedidas europeas busca "golpear onde máis doe", explican fontes comunitarias, e por iso están dirixidas a marcas emblemáticas, como Harley-Davidson ou Levi's, ou producións instaladas en estados de maioría republicana.

Nestes casos, a UE poderá atopar facilmente alternativas noutros lugares "minimizando" o seu impacto nas economías europeas. De feito, a longo prazo unha das claves é impulsar a "diversificación" nas relacións comerciais dos 27 con outras rexións e socios "fiables". 

"Encántanos a soia norteamericana pero poderemos comprar tamén no Brasil", apuntan.

Equilibrio entre "firmeza" e "diálogo"

En todo caso, os europeos buscan o equilibrio entre a "firmeza" dunha resposta "forte e proporcionada" á primeira onda de aranceis dos EUA, xa en vigor dun 25 % sobre o aceiro e o aluminio, e a vontade de manter como prioridade o "diálogo" con Washington.

O obxectivo é evitar unha escalada e frear o outro 20 % indiscriminado a todas as importacións procedentes da UE (a partir do 9 de abril) e do 25 % ao automóbil e compoñentes (desde o 3 de abril).

Trump, ademais, avisou de que estudan máis taxas sectoriais que poderían afectar ao sector farmacéutico ou de semicondutores. O alcance deste último golpe está a ser aínda analizado en Bruxelas, polo que non se agardan decisións firmes inmediatas ao respecto.

De acordo cos primeiros cálculos de Bruxelas, os gravames estadounidenses afectarán a un 70 % das exportacións europeas aos EUA, é dicir, a un volume de intercambios de 370.000 millóns de euros.

Deste xeito, a facenda estadounidense podería recadar ata 81.000 millóns de euros en aranceis á UE cada ano, fronte aos preto de 7.000 millóns que cobra na actualidade. Con todo, estas cifras baséanse nunhas exportacións difíciles de manter coas novas barreiras comerciais.

Diplomacia e sancións

A Unión Europea insiste en buscar a negociación con Washington para evitar unha guerra comercial, pero asume que non haberá unha saída inmediata á crise. 

"Ninguén traballa cun escenario no que (Trump) suspenda os aranceis", dixo unha alta diplomática europea nas primeiras horas tras o último anuncio da Casa Branca, descartando así que a UE teña opcións de obter un acordo similar ao do Canadá ou México.

Ao mesmo tempo, fontes comunitarias subliñan que a UE non recorre ás represalias como un "castigo", porque "non é un fin en si mesmo", explican, senón un "medio para evitar a escalada" e poder "negociar".

Mecanismo anticoerción

A falta de que Bruxelas expoña formalmente as opcións, unha das bazas que se exploran é o mecanismo anticoerción que prevé sancións contra países terceiros que recorren á presión económica para prexudicar os intereses europeos ou forzar cambios regulamentarios.

Trátase probablemente da medida máis potente pero nunca se utilizou ata o de agora e ademais prevé un proceso de varias fases polo que as súas consecuencias non son inmediatas.

A gama de accións de defensa previstas neste mecanismo van desde a imposición de restricións ás importacións e exportacións de bens e servizos ata limitacións nos dereitos de propiedade intelectual e no acceso de investimento estranxeiro directo.

Tamén poderían os 27 decidir pechar o mercado comunitario a sectores concretos, por exemplo, impedindo a empresas estranxeiras acceder á contratación pública na UE ou introducir restricións ao comercio de determinados produtos de acordo a normas químicas e sanitarias.