O cume dos océanos en Niza abre con críticas veladas aos plans de Trump

O grande ausente no terceiro cume da ONU sobre os océanos de Niza, o presidente estadounidense, Donald Trump, foi o branco de críticas por parte de certos líderes mundiais, debido aos seus plans expansionistas e a súa intención de explotar a minería no fondo do mar.

Na xornada inaugural da cita, o anfitrión, o presidente francés Emmanuel Macron, e, en menor medida, o secretario xeral da ONU, António Guterres, fixeron estes reproches de forma velada, á vez que urxiron a manter o multilateralismo e a defender a ciencia.

Tamén se uniu ás críticas o presidente brasileiro, Luiz Inácio Lula da Silva, cuxo país acollerá en novembro a COP 30 na cidade amazónica de Belém.

"Dígoo aquí alto e claro. Os abismos oceánicos non están á venda, como tampouco Groenlandia non é conquistable. A Antártida ou as augas internacionais tampouco están á venda", declarou Macron, nun incisivo ton, aludindo aos proxectos de Trump. Sen citalo en ningún momento, o presidente francés recalcou o papel que teñen os océanos no cambio climático e sinalou que non se trata de "non é unha cuestión de opinión e si de feitos científicos". 

Falou, ademais, da necesidade de preservar "unha ciencia, libre e aberta" -noutra alusión á administración estadounidense- e ironizou sobre os plans da principal potencia mundial de enviar unha misión tripulada a Marte. "Antes de precipitarnos a Marte, é mellor coñecer ao noso mellor amigo, que é o océano", lanzou. Macron considerou que en Niza, onde se reuniron 63 xefes de Estado e de Goberno, é o momento de "volver dar forza ao multilateralismo".

Nun discurso máis institucional, Guterres advertiu de que as augas internacionais "non poden converterse no Salvaxe Oeste" e, para regulalo, urxiu aos países para ratificar o Acordo sobre a Diversidade Biolóxica Mariña en Zonas Fóra da Xurisdición Nacional (BBNJ, polas súas siglas en inglés).

"As nacións tamén están a explorar novos horizontes na minería dos fondos mariños: hai que facelo equilibrando as preocupacións xustificadas sobre o impacto ambiental co interese lexítimo nos recursos. Todo iso para apoiar unha economía oceánica sostible e a transición á enerxía verde", avogou.

O presidente brasileiro, Lula da Silva, adiantou que o seu país ratificará ata finais de ano o BBNJ e, aludindo aos plans da Administración Trump, pediu que se impida "a carreira depredadora dos minerais" nos océanos. "Non podemos permitir que lle pase ao océano o que pasou ás regras do comercio internacional, que foron tan erosionadas que a Organización Internacional do Comercio (OMC) volveuse practicamente inoperativa", criticou Lula, nunha nova crítica velada ao seu homólogo estadounidense.

Para o xefe de Estado do Brasil, os océanos non se poden converter "no escenario de disputas xeopolíticas". Reflexo do desinterese dos Estados Unidos na cita de Niza, Trump enviou a Edward Russo, que dirixe na Casa Branca as cuestións de medioambiente, pero non a un membro do seu Goberno. 

Durante o plenario, chamou a atención unha queixa do representante ruso no Cume, quen acusou a Francia de non dar visado a un responsable ruso que supostamente participara na organización do cume e na preparación da declaración. Entre outros intervenientes nesta xornada inaugural, a presidenta da Comisión Europea, Ursula von der Leyen, fixo un chamamento a ratificar o BBNJ, adoptado en 2023 e que só España ratificou da UE.

"Europa achegará 40 millóns de euros ao programa Océano Global. Así que hoxe pídolles a todos: por favor aceleren a ratificación. O océano necesita que desempeñemos o noso papel", apelou Von der Leyen.

Entre os 63 xefes de Estado e de Goberno presentes en Niza, figuran a presidenta do Perú, Dina Boluarte; o do Goberno de España, Pedro Sánchez, e xefes de Estado da República Dominicana, Luis Abinader; da Arxentina, Javier Milei; de Paraguai, Santiago Peña, e de Costa Rica, Rodrigo Chaves.

Este último, copresidente do cume xunto a Macron, asegurou que, a pesar dos millóns de toneladas de plástico que acaban no mar cada ano e de que o 90 % das especies están á beira de sobrepesca, o océano pode "converterse en solución se temos a coraxe e a intelixencia para cambiar as nosas formas de actuar".