Nin verdes ni nucleares: serios, por María Bastida

O presidente do Goberno converteu unha comparecencia sobre rearmamento nun mitin enerxético improvisado. Aproveitou o recente apagamento para disparar contra as nucleares, culpar o PP de actuar como lobbista dos ultrarricos e proclamarse defensor heroico das renovables. Pero non foi unha comparecencia técnica nin estratéxica, senón escénica.

O problema é que o sistema eléctrico español si que necesita un debate serio. E este tipo de teatralización non axuda. A enerxía nuclear ten custos e riscos, como calquera fonte, pero negar o seu papel na transición enerxética non é ecoloxismo, é puro dogmatismo. E é profundamente irresponsable se se pretende unha descarbonización sen depender completamente do gas ou sufrir riscos de inestabilidade de rede. Non se trata de ser pro ou anti nuclear, senón de entender o papel dunha enerxía firme e baixa en carbono mentres se desprega almacenamento ou se redeseña a rede para un sistema 100 % renovable. Francia, Finlandia ou mesmo O Reino Unido entendérono. España, en cambio, prefire facer política coa física.

Dicir que non hai ningún estudo serio que diga que as nucleares son necesarias é falso ou, polo menos, tendencioso. Hai ducias de informes que subliñan o seu valor como enerxía firme mentres avanzan o almacenamento e as redes intelixentes. E se de lobbies falamos, habería que lembrar que as enerxías renovables tamén contan con intereses empresariais e subsidios públicos. Ninguén instala muíños ou placas por amor á arte.

Sobre o apagamento, a versión oficial fala dunha concatenación de anomalías e promete seis meses para aclaralo. Elúdese que Rede Eléctrica xa advertira da vulnerabilidade do sistema ante oscilacións se non se combina ben xeración renovable con tecnoloxías que acheguen inercia ao sistema. O presidente refúxiase nunha épica do civismo nacional e nunha cifra dubidosa: 8.000 mortos ao ano por cambio climático en España. Fonte? Ningunha. En calquera caso, usar a cifra para xustificar unha minimización de mortes reais no apagamento é moral e politicamente cuestionable.

E mentres tanto, as preguntas clave seguen sen resposta: estamos preparados para un mix 100 % renovable coa rede actual? Que papel xogarán os ciclos combinados, a nuclear ou o almacenamento na estabilidade do sistema? Canto custa realmente cada fonte cando se computan todas as subvencións e custos ocultos?

O que necesitamos non é unha cruzada nin un relato de bos e malos, senón unha estratexia enerxética sólida, aberta e técnica. O apagamento foi un aviso. O preocupante non é que se produciu, senón como se xestionou politicamente. Se a electricidade é crítica, o discurso tamén debería selo.