Bloqueo político e risco económico, por Santiago Calvo

O Goberno de Pedro Sánchez atópase nun auténtico labirinto político. A ruptura de Junts co PSOE puxo en pausa boa parte da maquinaria lexislativa e ameaza con deixar no aire máis de 21.000 millóns de euros en fondos europeos que estaban pendentes de chegar a España. O problema non é menor: Bruxelas esixe a aprobación dunha serie de leis comprometidas no Plan de Recuperación para poder liberar os pagos que quedan por diante. E sen os votos de Junts, a aritmética parlamentaria non dá.

Entre esas normas bloqueadas están a Lei de Industria, a de Equidade e Cohesión do Sistema Nacional de Saúde, a de Familias, a de Transparencia e Integridade nos grupos de interese e mesmo a reforma da Lei de Pesca. Todas forman parte do calendario que o Executivo pactara coa Comisión Europea e que debía estar completado antes de agosto de 2026. Pero a realidade política vai por outro camiño: Junts xa anunciou que votará en contra de calquera proxecto que saia do Consello de Ministros, confirmando que a lexislatura queda, literalmente, bloqueada.

O primeiro exame deste pulso chegará nos próximos días coa Lei de Mobilidade Sostible, unha norma que depende dun paquete importante de axudas Next Generation. Se cae, será o primeiro aviso serio de que a ruptura non ten volta atrás. Mentres, no Ministerio de Economía, Carlos Cuerpo tenta restarlle dramatismo e fala de flocos pendentes, aínda que son flocos que suman miles de millóns e decenas de reformas estruturais.

Bruxelas, pola súa banda, observa con inquietude. España xa recibiu máis de 70.000 millóns entre subvencións e créditos, pero faltan outros 90.000 por executar. Cada pago depende do cumprimento das reformas e, sen esas leis, o diñeiro podería quedar conxelado. É dicir: o bloqueo político tradúcese directamente en risco económico.

O máis irónico é que algunhas das leis que si que contan co apoio de Junts, como a do Cine ou a de Atención ao Cliente, coinciden coas que incorporan reivindicacións sobre o uso do catalán. O resto, nin tocar. Así, o Goberno afronta o final de ano con dúas opcións: renegociar con Bruxelas unha nova addenda que flexibilice os prazos ou resignarse a que o calendario político se impoña ao económico.

En definitiva, España chega a un momento clave: o país que presumía de liderar a execución dos fondos europeos corre agora o risco de perder o tren. E todo por unha aritmética parlamentaria que, máis que sumar, resta.

As claves económicas da semana

Esta semana chega cargada de claves económicas en España e Galicia. O prato forte será o Vigo Global Summit, que se celebra en Vigo os días 12 e 13 convertendo a cidade nun foro económico internacional. Durante dous días debateranse os novos desafíos globais, desde a xeopolítica ata a transformación dixital, cun elenco de poñentes de primeiro nivel. Destaca a presenza de Daron Acemoglu, recente premio Nobel de Economía 2024, xunto a outras figuras recoñecidas como o xornalista ruso Dmitry Muratov (Nobel da Paz 2021) ou o expresidente da Comisión Europea Durão Barroso, entre outros. Vigo será así o centro do pensamento económico esta semana abordando temas como “O novo taboleiro xeoeconómico global” ou “O liderado na era dixital”.

Ao mesmo tempo, coñeceremos novos datos económicos de referencia. O INE (Instituto Nacional de Estatística) publica as cifras actualizadas de poboación que, probablemente, confirmen que España supera xa os 49 millóns de habitantes grazas sobre todo á achega da inmigración. Galicia segue esa tendencia e rolda os 2,72 millóns de habitantes, cun lixeiro incremento interanual que rompe anos de estancamento demográfico.

Ademais, este venres 14 o INE difundirá o dato definitivo do IPC de outubro: agárdase unha inflación interanual duns 3,1 % en España, lixeiramente por riba de setembro, impulsada polo encarecemento da luz e do transporte. En Galicia, os prezos tamén aumentan nunha contorna similar, ao redor do 3%, reflexo de presións inflacionistas parecidas ás do conxunto estatal. A inflación subxacente, pola súa banda, mantense sobre o 2,5 %, indicando que a escalada de prezos aínda non se apagou de todo.

Esta semana vén cargada tamén de actividade económica en Bruxelas. O martes 12 reúnese o Eurogrupo, que abordará temas chave para a zona euro como a situación macroeconómica, a coordinación fiscal entre estados membros e os avances no proxecto do euro dixital. Será unha oportunidade para avaliar o pulso económico do continente e pactar estratexias conxuntas de estabilidade.

Un día despois, o mércores 13, será a quenda do ECOFIN, o Consello de Ministros de Economía e Finanzas da UE. Está previsto que debatan a reforma da fiscalidade enerxética, o futuro dos aranceis para importacións menores e o seguimento dos plans nacionais de recuperación, incluído o español. Ademais, o xoves 14 celebrarase unha sesión especial do ECOFIN centrada nos orzamentos da UE para 2026, xunto ao Parlamento Europeo, nun intento por pechar un acordo antes da data límite do 17 de novembro. En resumo: tres días de intensa diplomacia económica que poden marcar o rumbo financeiro da UE nos vindeiros meses.