A guerra máis estúpida de Donald Trump, por Santiago Calvo

Donald Trump anunciou recentemente un novo paquete arancelario sobre os produtos agrícolas importados polos Estados Unidos, co obxectivo declarado de protexer os produtores locais e reducir o déficit comercial. Trátase do 25 % ao Canadá e México e un 10 % adicional para A China. A China e O Canadá xa anunciaron aranceis contra produtos estadounidenses como reposta.

Con todo, esta estratexia provocou fortes inquedanzas nos mercados, tanto en Wall Street coma en Europa. Nestes días seguintes ao anuncio, o índice Nasdaq chegou a caer un 2,6 %, mentres que o S&P 500 perdeu todo o acumulado do ano. As bolsas europeas seguiron a tendencia baixista, aínda que con menor intensidade, reflectindo a preocupación diante do posible encarecemento dos bens importados e do temor a unha guerra arancelaria global. En España, o Ibex 35 caeu un 2,55 %. É a maior caída dende o día no que Trump gañou as eleccións.

Esta política proteccionista intensifica, ademais, os riscos de recesión nos Estados Unidos. O encarecemento dos produtos agrícolas estranxeiros pode traducirse nunha redución do consumo, tendo en conta que moitas empresas do sector alimentación e loxística verían incrementados os seus custos de produción. Algunhas cifras macroeconómicas norteamericanas, como indicador adiantado da Reserva Federal de Atlanta, xa apuntan a unha certa fraqueza da economía, reforzando os temores de que un maior illamento comercial limite o crecemento e xere turbulencias financeiras. Polo momento, vense compras adiantadas por parte de empresas para evitar aranceis e unha caída do consumo dos fogares. O venres saberemos como van as contratacións.

No caso de Galicia, as repercusións poden ser relativamente moderadas en comparación con outros territorios europeos. As exportacións galegas aos Estados Unidos roldan os 800 millóns de euros ao ano, o que supón arredor do 2,6 % do total, fronte ao 71,4 % que se dirixe ao conxunto da Unión Europea. Así, nun escenario desfavorable, estímase que uns 200 millóns de euros en vendas poderían verse afectados, unha cantidade que, malia non ser desdeñable, representa un impacto limitado respecto do conxunto das exportacións galegas, que en 2024 alcanzaron os 31.000 millóns. A maior parte dese negocio céntrase en Francia, Portugal e Italia.

Con todo, sectores como o agroalimentario, o conserveiro ou mesmo o vitivinícola —que teñen certa presenza no mercado americano— poderían notar un descenso no volume de vendas se os prezos finais soben de maneira abrupta. Ás pequenas e medianas empresas exportadoras tamén lles suporía un maior esforzo para competir con produtores locais ou doutras zonas non afectadas polos novos gravames. Mesmo se o impacto global é reducido, non deixa de ser un sinal de alerta para un comercio exterior que, en Galicia, obtén rendemento principalmente dos mercados europeos.

En definitiva, esta escalada proteccionista nin garante os beneficios que o Goberno estadounidense anuncia para os agricultores nin impide os riscos de freada económica. Dado que os mercados están cada vez máis interconectados, unha subida abrupta de aranceis tende a danar todas as partes implicadas, provocando represalias, inestabilidade e perdendo competitividade a nivel global. Por este motivo esta ofensiva comercial pode calcificarse como “a guerra arancelaria máis estúpida” dos últimos anos, un movemento que pode empeorar a situación económica xeral e socavar relacións comerciais consolidadas.