O presidente do Poder Xudicial envía ás Cortes a súa proposta para reformar este órgano

O presidente do Consello Xeral do Poder Xudicial, Vicente Guilarte, remitiu este martes ás presidencias do Congreso dos Deputados e do Senado a súa proposta de modificación do sistema de nomeamentos de cargos gobernativos do Poder Xudicial e de maxistrados do Tribunal Supremo.

A proposta, enviada a título persoal e que non representa a opinión do órgano de goberno dos xuíces, ten por obxecto contribuír a desbloquear a renovación do CXPX ofrecendo unha “fórmula intermedia”.

Por unha banda, que permita superar a división entre o modelo parlamentario ou corporativo de elección dos vogais da institución e, polo outro, "diluír dunha vez por todas a inxerencia doutros poderes sobre o seu actuar, necesariamente independente", anunciou Guilarte nunha nota de prensa.

No seu escrito ás Cortes, de 17 folios, Guilarte arremete duramente contra a clase política e a súa falta de entendemento para renovar o CXPX, que leva 5 anos en funcións, e alerta do "cambio de cromos" que supoñería os 122 nomeamentos que ten este órgano pendentes, e que non pode realizar por estar en funcións, se se renova co actual sistema de elección parlamentaria.

Lembra que a disputa parte de que o partido do Goberno entende imprescindible persistir no modelo de elección parlamentaria, mentres que para "o seu opositor debe ser substituído –a tal fin arguméntanse as recomendacións europeas— por unha elección estritamente corporativa dos doce vogais de extracción xudicial".

"Advirto por iso -di Guilarte- que, como única posibilidade de entendemento, hai que ofrecer fórmulas intermedias coas cales temperar a absurda diversidade que paraliza a renovación, para así alcanzar tanto o principal obxectivo de renovar o CXPX como de diluír dunha vez por todas a inxerencia doutros poderes sobre o seu actuar, necesariamente independente".

"A necesidade de renovar o CXPX -engade- xorde de que seguimos actuando internamente cunha subliminar tendencia á continuidade, desprovista frecuentemente de toda lexitimación. Moi recentemente manifestouse tal realidade, en termos ao meu xuízo irresponsables, coa renovación da cúpula da Escola Xudicial cando entendo que se debese acometerse este cambio, no seu caso, polo novo CXPX".

Guilarte, que anunciou a súa intención de deixar o cargo este verán, considera que a súa proposta tería "unha relevante vantaxe colateral ao debilitar a tribal animadversión política que conduciu a desavinzas dramáticas como a que nos aflixe", e ademais "serviría para recompoñer as maltreitas relacións entre os Poderes do Estado".

Trátase de limitar "a inevitable discrecionalidade actual, reenviando de maneira efectiva as designacións para levar a cabo polo CXPX aos principios constitucionais de mérito e capacidade".

Faríase modificando "tanto a fórmula de selección respecto de cargos gobernativos como de nomeamentos do Alto Tribunal".

Os electores deberían ser todos os membros da Carreira Xudicial do territorio respectivo, é dicir, aqueles sobre os que o Tribunal, Audiencia ou Sala teña competencias gobernativas, e os candidatos haberán de presentar un programa de actuación sobre a mellora no seu caso do órgano, expón Guilarte.

"E aínda que é tema de maior percorrido, quizais sexa xa momento de deseñar a carreira xudicial, é dicir o cursus honorum que permita coñecer aprioristicamente cales son os méritos para valorar para acceder á cúpula da Xudicatura. Tema ata o de agora entregado a unha relativa discrecionalidade do CXPX", propón tamén.

Alerta ademais sobre os 122 nomeamentos pendentes polo CXPX, que ten limitada esa función ao non renovarse.

Co actual sistema, advirte, "o inxente número de cargos vacantes fatalmente acaecería o deostado 'cambio de cromos', conforme a criterios 'políticos', perturbador para a percepción como independentes dos así designados".

Por iso avoga polo cambio na renovación do CXPX, "de maneira que unha vez renovado o CXPX puidésese proceder baixo os novos parámetros de obxectividade ao nomeamento de todas as prazas discrecionais vacantes".

"O compromiso político -expón-, no momento da renovación, debese ser que non se sacasen as prazas vacantes a concurso en tanto non se arbitrasen as formas de obxectivar os nomeamentos discrecionais: as que propoño ou calquera outras imaxinables".

Con todo, engade Guilarte, "parecería que o fondo da desavinza radica no afán dos grandes partidos por apropiarse dunha maior cota de poder".

"Ao meu xuízo, de distinta maneira ao manifestado, o que move aos grandes partidos para persistir de maneira inamovible nas súas respectivas fórmulas é a disimulada pretensión, proscrita na súa expresión, de captación dos vogais para poder influír, pensan equivocadamente, en futuros axuizamentos ante as ordes xurisdicionais con maior relevancia política", apunta o presidente do CXPX.