O Goberno incumpre por terceiro ano os prazos para presentar os orzamentos

O prazo constitucional para que o Goberno presente o proxecto de orzamentos no Congreso remata este martes. Un límite ao que este ano se chega sen iniciar aínda os trámites previos para sacar adiante os presupostos, o que complicará todo o calendario.

En caso de que non fose posible culminar a tramitación este ano e se chegase ao 1 de xaneiro de 2026 sen unhas novas contas, automaticamente prorrogaríanse os orzamentos de 2023, que son os que están actualmente en vigor. Converteríanse nos máis lonxevos da democracia.

"Estamos a axustar xa os últimos números do proxecto de orzamento" de 2026, asegurou este luns a vicepresidenta e ministra de Facenda, María Jesús Montero, que tamén avanzou que levará "pronto" ao Consello de Ministros os obxectivos de estabilidade e o teito de gasto.

O Goberno insiste na súa "intención" de presentar os orzamentos 

A portavoz do Goberno, Pilar Alegría, insistiu este martes en que, a pesar de que este martes vence o prazo constitucional para levar as contas ao Congreso, a "vontade" do Goberno é presentalos.

Tamén sinalou que os obxectivos de estabilidade e o teito de gasto, paso previo á elaboración das contas, presentaranse "canto antes" para despois ser sometidos a debate e votación no Congreso.

Incumprimento do prazo constitucional

A Constitución establece que o Goberno debe presentar o proxecto de orzamentos no Congreso tres meses antes de que expire o ano anterior, un prazo que non se cumpre desde as contas de 2016, as últimas da maioría absoluta do PP, tramitadas no verán de 2015.

O último goberno de Mariano Rajoy presentou os orzamentos de 2017 e 2018 xa avanzado o ano -ambos no mes de marzo- e, de feito, estes últimos aprobáronse xa tras a moción de censura de Pedro Sánchez.

Aínda que o goberno de Sánchez presentou proxecto de orzamentos para 2019 -tamén con atraso-, este foi rexeitado no Congreso, polo que as contas de 2018 mantivéronse prorrogadas durante todo ese ano -en que se sucederon dúas eleccións xerais- e 2020 -cando a pandemia paralizou boa parte da actividade lexislativa-.

Tamén os tres presupostos aprobados polos gobernos de Sánchez saíron do Consello de Ministros con algo de atraso -o de 2021, o 27 de outubro; o de 2022, o 7 de outubro; e o de 2023, o 4 de outubro- pero unha tramitación acelerada permitiu que estivesen en vigor a tempo.

Desde entón non se volveu a presentar ningún proxecto orzamentario, polo que as contas de 2023 continúan en vigor.

PP sinala a "inconstitucionalidade" de non presentar Presupostos o día que vence o prazo

A portavoz do PP no Congreso, Ester Muñoz, criticou este martes que o Goberno non presentase, por terceira vez consecutiva, os orzamentos xerais do Estado, e advertiu de que ao presidente Pedro Sánchez "dálle exactamente igual" cumprir ou non a Constitución.

Así o asegurou nunha entrevista en Antena 3, no día en que finaliza o prazo constitucional para presentar #ante o Congreso o proxecto de Orzamentos Xerais do Estado para 2026 en tempo e forma.

Neste contexto, sinalou que escoitou dicir ao presidente do Goberno que "non lle importa incumprir a Constitución e que non lle importa estar toda a lexislatura sen orzamentos".

Argumento polo que a portavoz do PP ten claro que a Sánchez "non lle preocupa España", nin tampouco "gobernar ou non", porque o único que lle preocupa é "manterse na Moncloa" e seguir "facendo uso de recursos púbicos para defender á súa familia e ao seu partido de todos os casos xudiciais que teñen". 
 

O escollo dos obxectivos de estabilidade

Antes de presentar os orzamentos, a lei de estabilidade obriga a aprobar uns obxectivos de estabilidade, un proceso que implica a súa propia tramitación parlamentaria, que se adoita alongar durante varias semanas e que podería complicarse polas esixencias de Junts.

Os obxectivos de estabilidade (déficit, débeda e teito de gasto) para o período 2026-2028 deberíanse aprobar antes de xullo xunto co teito de gasto, que non se vota nas Cortes, pero o Goberno aínda non iniciou este proceso.

En primeiro lugar, o Goberno ten que presentar a súa proposta ás comunidades autónomas no Consello de Política Fiscal e Financeira (CPFF) e ás corporacións locais na Comisión Nacional de Administración Local (CNAL), onde Facenda ten a metade dos votos, o que garante a súa aprobación.

Despois, o Consello de Ministros aproba os obxectivos e remíteos ao Congreso. Se resultan aprobados, pasan ao Senado e, se a Cámara Alta os avala, quedan definitivamente aprobados; en caso contrario, volven ao Congreso.

En caso de que a senda de estabilidade non sexa aprobada, o Goberno terá que presentar unha nova e, se esta tamén se rexeita, manteríanse en vigor os últimos obxectivos remitidos a Bruxelas, xa moi desfasados.

Os obxectivos de estabilidade actualmente en vigor son os recolleitos no programa de estabilidade de abril de 2023 (déficit do 2,5 % para 2026), previos á reforma das regras fiscais europeas, xa que o Goberno non logrou aprobar uns novos para o período 2025-2027 ante a esixencia de Junts de dar maior marxe ás autonomías, unha reivindicación que se mantén.

Cos obxectivos en vigor -xa sexan os novos ou os do programa de estabilidade-, o Goberno poderá elaborar o proxecto de orzamentos e remitilo ás Cortes, xa fose do prazo constitucional, o que dificulta que poida completar a tramitación parlamentaria -que se adoita estender uns tres meses- antes de final de ano.

As advertencias de Funcas

O director xeral da Funcas, Carlos Ocaña, aposta por que o Goberno saque adiante uns novos Orzamentos Xerais do Estado para o ano 2026 porque as contas en vigor prorrogadas están feitas con criterios moi distintos e teñen un carácter expansivo.

Ocaña destaca que España nestes últimos anos está a crecer moi por riba de Francia, de Alemaña ou dos seus principais socios  pero anticipa que vai haber unha lenta desaceleración.

De feito, as previsións apuntan a que este ano España crecerá menos que o pasado, entre o 2,5 % e o 2,7 %, mentres que o ano que vén o impulso económico baixará do 2 % "se non ocorre algo inesperado", xa que os motores do crecemento, turismo e gasto público "non dan para máis". De feito, en canto ao gasto público, o director de Funcas aconsellou unha política fiscal "máis restritiva" que a que hai agora.

Así, desde Funcas urxen o Goberno a aprobar unhas novas contas adaptadas aos novos tempos.