O Goberno flexibiliza o decreto de creación de universidades tras o informe do Consello de Estado

Empresas ou fondos de investimento poderán promover a creación de universidades sen necesidade de ter experiencia na xestión deste sector educativo, aínda que si deberán incluír na memoria do proxecto un equipo directivo que demostre esta capacidade. Así o contempla o decreto de creación, recoñecemento e autorización de universidades e centros universitarios que reforma a norma de 2021 e cuxa principal novidade é que os informes das axencias de avaliación e da ANECA serán vinculantes e, polo tanto, decisivos.

O proceso para conseguir o recoñecemento dunha universidade privada terá que contar desde o seu inicio co informe favorable da axencia de avaliación autonómica ou da ANECA, e de non pasar esta fase o proxecto decaerá. Posteriormente será o Ministerio de Ciencia, Innovación e Universidades o que emitirá outro informe, aínda que este seguirá sendo só preceptivo.

A ministra de Ciencia, Innovación e Universidades, Diana Morant, explicou durante a conferencia de prensa que España bate récord en estudantado, con 1,9 millóns de estudantes no curso 2025-2026, pero que este crecemento absórbeno case en exclusiva as universidades privadas a pesar de que a primeira opción segue sendo entrar nun centro público.

"Pero as públicas non teñen suficientes prazas que ofrecer debido ao infrafinanciamento autonómico", dixo tras criticar que gobernos autonómicos como o de Madrid "maltratan absolutamente" as públicas e asfíxianas".

"Estamos moi preocupados porque nun futuro volveremos a esa España en que só se poderá estudar ou non en función de se a familia pódeo pagar", recalcou Morant, á vez que lembrou que o 14 % dos créditos que piden as familias é para pagar títulos universitarios. Para Morant, os "ecos" do Goberno de Donald Trump nos EUA con recortes en universidades como Columbia, Harvard ou Princeton "empezan en Madrid".

Un mínimo de alumnos e de oferta académica

Unha das novidades do decreto é a esixencia dun mínimo de 4.500 alumnos no prazo de seis anos, aínda que o Executivo dá unha marxe de entre 3 e 8 anos para poder cumprilo. A nova universidade deberá ofertar como mínimo dez títulos oficiais de Grao, seis de Máster e tres de Doutoramento en tres ramas de coñecemento distintas e cumprir cun 50 % de doutores e doutoras para o conxunto de ensinos sobre a totalidade do persoal de profesorado. Desa porcentaxe o 60 % dos docentes deben ter recoñecido un sexenio de investigación.

 

Co acordo do Consello de Estado

O decreto, que pasou pola Conferencia Xeral de Política Universitaria (CXPU) onde están presentes as comunidades e recibiu alegacións da comunidade educativa e de organismos como os Consellos Sociais Universitarios ou a Comisión Nacional do Mercado da Competencia, foi aprobado baixo o acordo do Consello de Estado.

O Ministerio tivo en conta dúas observacións de carácter esencial que supoñen unha flexibilización da norma respecto ao primeiro borrador de fai seis meses. Elimínase a esixencia de que a entidade promotora dunha universidade tivese que ter experiencia en xestión universitaria, aínda que si se mantén para o equipo directivo da universidade.

Tampouco será necesaria a autorización do Ministerio para os novos títulos que queira ofertar posteriormente unha universidade implantada nos últimos cinco anos e para a creación dun centro adscrito a outra comunidade, deberase contar o acordo de ambos os territorios pero non se esixirá un informe vinculante do Ministerio.

Garantía de aloxamentos

O decreto, que se publica mañá no BOE e entrará en vigor o 27 de outubro, tamén pide que as novas universidades garantan un 10 % de prazas de aloxamento para os seus estudantes no prazo de tres anos. Na memoria do proxecto debe constar o compromiso de convenios ou acordos públicos ou privados e fontes do Goberno inciden en que se tomarán medidas para facilitar préstamos a baixos intereses e axudas para que os prezos sexan "alcanzables". As mesmas fontes lembran que a construción de prazas non ten porque ser un colexio maior ou residencias senón outras fórmulas como centros de coliving.

Facultades españolas no estranxeiro

O decreto, que tamén eleva criterios de investimento en investigación, en excelencia do profesorado ou en solvencia financeira da institución, permitirá abrir facultades públicas e privadas no estranxeiro, coa autorización da axencia de avaliación correspondente e cun informe do Ministerio.

Nestas escolas poderanse impartir títulos españois e tamén estranxeiros se o permite a lexislación do país. A nova lei tamén obriga ás comunidades autónomas a trasladar ao Sistema Integrado de Información Universitaria (SIIU) toda a información académica, laboral e de investigación de cada universidade, e publicarase anualmente.