Consecuencias inmediatas nos EUA da política económica de Trump, por Maite Cancelo

A política económica de Donald Trump, centrada en recortes fiscais agresivos e aumento do gasto, xerou preocupacións significativas sobre a sustentabilidade da débeda pública dos Estados Unidos. Aínda que o seu enfoque buscaba estimular o crecemento económico, as súas consecuencias fiscais contribuíron a un aumento acelerado do déficit federal e da débeda nacional.

A primeira consecuencia foi que a débeda a 30 anos xa cotiza ao tipo máis alto en case dúas décadas como consecuencia do plan fiscal do presidente americano. Un castigo que se vai prolongando día a día a medida que aumentan as preocupacións diante da posibilidade de que a crise fiscal americana se agrave aínda máis.

Un dos piares clave da política económica de Trump foi a reforma fiscal de 2017, coñecida como a Tax Cuts and Jobs Act (TCJA). Esta lexislación reduciu significativamente os impostos corporativos, baixando a taxa do 35 % ao 21 %, e implementou recortes fiscais para os cidadáns e as pequenas empresas. Aínda que os seus defensores argumentaban que isto impulsaría o investimento, a creación de emprego e o crecemento económico, os resultados foron mixtos. Aínda que houbo unha repunta na actividade económica a curto prazo, o crecemento non foi o suficientemente alto nin sostido como para compensar a perda de ingresos fiscais.

A Oficina de Orzamento do Congreso (CBO) proxectou que a TCJA aumentaría o déficit en máis de 1,9 billóns de dólares nunha década. É dicir, o goberno federal deixou de recadar unha cantidade significativa de diñeiro, sen recortar proporcionalmente o gasto público. Esta combinación de menores ingresos e gastos constantes ou crecentes levou a que a débeda federal como porcentaxe do PIB se disparase. Segundo o Departamento do Tesouro, a débeda pública superou os 22 billóns de dólares ao final do mandato de Trump, un incremento notable respecto a os aproximadamente 19.5 billóns que había cando asumiu en 2017.

Ademais, Trump non implementou medidas efectivas para reducir o gasto público. Pola contra, aprobou presupostos con aumentos significativos en gasto militar e en certas áreas do gasto discrecional. Mesmo antes da pandemia da COVID-19, o déficit orzamentario anual xa estaba en niveis historicamente altos, superando o 4.6 % do PIB en 2019, algo pouco común en tempos de expansión económica.

A chegada da pandemia en 2020 agravou aínda máis a situación fiscal. Aínda que o aumento do gasto público nese contexto foi necesario e aprobado con apoio bipartidista, a economía xa estaba a cargar cun déficit estrutural elevado debido ás decisións previas. Isto significa que, mesmo en ausencia dunha crise, o goberno federal estaba a gastar moito máis do que ingresaba.

A longo prazo, esta traxectoria de débeda crecente representa un risco serio para a estabilidade fiscal dos EUA. Unha débeda elevada limita a marxe de manobra para responder a futuras crises, pode aumentar, aínda máis, os custos do servizo da débeda (especialmente se soben as taxas de interese) e reduce a confianza dos investidores na solvencia do país. Ademais, o peso crecente do servizo da débeda pode desprazar recursos que poderían destinarse a investimento público produtivo, como infraestrutura, educación ou investigación.