'Uber Files': ilegalidades, enganos e grupos de presión en cidades de todo o mundo

A empresa estadounidense Uber logrou penetrar nas principais cidades de todo o mundo grazas a unha estratexia que pasaba por incumprir leis, enganar e facer "grupo de presión" nas máis altas esferas, segundo unha filtración do Consorcio Internacional de Xornalistas de Investigación.

Os máis de 124.000 documentos que compoñen os Uber Files deixan ao descuberto as prácticas eticamente cuestionables da compañía que dirixía entón Travis Kalanick e que pasaban por cortexar primeiros ministros, presidentes, multimillonarios, oligarcas e magnates dos medios de comunicación.

Eran conscientes das ilegalidades

Os documentos filtrados están datados entre 2013 e 2017 e inclúen comunicacións do propio Kalanick cos seus directivos. Un deles recoñece que se comportan como "piratas" e noutro documento filtrado di: "Simplemente, somos fodidamente ilegais".

Hai 40 países afectados polos documentos reunidos polo diario británico The Guardian, que  os compartiu con 180 xornalistas de 29 países.

Recoñecen os erros

En resposta, en Uber sinalaron: "Non puxemos nin poñeremos escusas polos comportamentos pasados que claramente non son coherentes cos nosos valores actuais".

"Pedimos que nos xulguen polo que fixemos nos últimos cinco anos e polo que faremos nos próximos anos", remarcaron.

Así, recoñecen os "erros cometidos na xestión de Uber antes de 2017" e reivindican os cambios que supoñen "unha das maiores revolucións empresariais da historia dos Estados Unidos", en palabras da directiva de Uber Jill Hazelbaker.

Ademais, a empresa defende que desde o principio o seu "obxectivo" foi "traballar de maneira transparente cos gobernos para atopar formas de modernizar ou crear novas leis que desen cabida ás novas alternativas de transporte".

A violencia garante o éxito

O propio Kalanick rexeita nunha das comunicacións cos seus executivos as reticencias para enviar condutores a unha manifestación de taxistas pese ao risco de violencia. "Creo que vale a pena. A violencia garante o éxito", dixo.

Un portavoz de Kalanick subliñou: "Xamais suxeriu que Uber debese aproveitarse da violencia á conta da seguridade do condutor". Calquera insinuación de que fixo algo así sería totalmente falsa.

Os políticos, pezas clave

Nos documentos hai unha conversación entre Kalanick e o actual presidente francés Emmanuel Macron, daquela ministro de Economía, que revela que axudou á empresa en segredo para penetrar en Francia facilitando o acceso a altos funcionarios.

Macron menciona mesmo que a empresa tiña un "acordo" secreto cos seus rivais dentro do Goberno francés.  Outros políticos que non eran tan receptivos eran desprezados polos executivos de Uber, segundo estas comunicacións.

Así, o chanceler alemán Olaf Scholz esixiu un aumento dos salarios dos condutores cando era alcalde de Hamburgo. "É un auténtico pallaso", comentaron os dirixentes da empresa.

Ata o agora presidente estadounidense Joe Biden era desprezado por Kalanick, que comentou respecto a unha reunión prevista entre ambos no Foro Económico Mundial de Davos: "Díxenlle á miña xente que lle transmitan que cada minuto que chegue tarde é un minuto menos que estará comigo".

Entón Biden era o vicepresidente de Barack Obama e un dos máis firmes defensores da empresa.

Na procura do control das cidades

O modelo de empresa pasaba por uns servizos insostibles economicamente pero que lles permitían controlar o mercado en cidades de todo o mundo, de Moscova a Johannesburgo, e facer presión nas autoridades para que se puidese utilizar a súa aplicación.

En moitas cidades tiveron éxito, pero noutras a súa penetración non foi tan ampla e redobrábase a ofensiva. "É unha parte normal do negocio de Uber (...). Abraza o caos. Estás a facer algo importante", argumentou Kalanick sobre a entrada na India.

En países como Bélxica, España, Italia ou Francia o conflito chegaba ás rúas con graves protestas de taxistas. En París a empresa animou os condutores de Uber a participaren en contramanifestacións e accións de desobediencia civil.

Cando advertiron a Kalanick do risco de resposta de "matóns de extrema dereita" e de que estaba "a alimentar unha pelexa", este dixo que valía a pena. "A violencia garante o éxito e hai que enfrontarse a estes tipos, non?", remachou.

Esta estratexia é acorde á proposta doutro documento no que se expón "utilizar como unha arma" os condutores e aproveitar a violencia que sufrirían "para alimentar o lume da polémica".

Todo iso respondía así a un guión que se aplicou en Italia, Bélxica, España ou Suíza, segundo os correos electrónicos filtrados. Cando encapuchados, supostamente taxistas, atacaron aos condutores de Uber con martelos en Ámsterdam en 2015, a empresa logrou concesións das autoridades.

Animaban os condutores para denunciaren ante a Policía. "Serán portada mañá. Seguimos uns días máis co discurso da violencia e despois, a solución" fronte ao "cártel" do taxi, sinala un dos textos.

"Non somos legais en moitos países. Deberiamos evitar realizar declaracións polémicas", recoñecía un dos directivos. "Convertémonos oficialmente en piratas", dicía outro.