Medidas tras o apagamento: o Goberno reforza a supervisión a operadores eléctricos

O Goberno aprobou un real decreto lei de medidas para reforzar o sistema eléctrico tras o apagamento peninsular do pasado 28 de abril, que inclúe inspeccións aos operadores obrigados a controlar a tensión da rede, e axudas aos consumidores, sobre todo electrointensivos, para incrementar a demanda.

Segundo explicou a vicepresidenta terceira e ministra para a Transición Ecolóxica, Sara Aagesen, na conferencia de prensa posterior ao Consello de Ministros, o obxectivo destas iniciativas é conseguir un sistema "máis robusto e solvente" con grandes beneficios como facturas máis estables e previsibles para os cidadáns.

O Executivo tamén deu luz verde a 931 millóns de euros, con cargo a fondos europeos, para investimentos na rede de transporte destinadas a proxectos estratéxicos de descarbonización, "aforrando custos aos cidadáns", indicou Aagesen.

Poténciase a supervisión da CNMC

A norma potencia as funcións de supervisión da Comisión Nacional dos Mercados e a Competencia (CNMC), que terá seis meses para avaliar as obrigacións de control de tensión dos axentes do sistema eléctrico obrigados a prestar o servizo, e elaborar o informe correspondente, que actualizará cada tres meses.

O regulador completará un plan de inspección extraordinario das capacidades de reposición, con maior atención ás instalacións con arranque autónomo e as redes de distribución, que se repetirá cada tres anos.

Igualmente encárgase ao operador do sistema, Red Eléctrica, que elabore propostas de modificacións normativas sobre as respostas fronte ás oscilacións de potencia, e sobre a velocidade de variación de tensións, a programación de restricións técnicas e sobre outros elementos técnicos.

Ademais, encoméndaselle un novo procedemento de operación para coordinar os plans de desenvolvemento da rede de transporte e da rede de distribución e unha proposta de requisitos mínimos de monitorización para análise de incidentes.

Estas propostas técnicas deberán estar listas en prazos de tres a 15 meses. As reformas normativas subseguintes deben estar aprobadas en menos de seis meses.

Así mesmo, Red Eléctrica incorporará ás súas funcións a de servir como punto de acceso único aos datos dos clientes finais -respectando a confidencialidade da información persoal- para mellorar o funcionamento dos mercados de electricidade.

Ata o de agora, esta información, procedente de 30 millóns de contadores intelixentes, atópase repartida por máis de 300 compañías distribuidoras.

Revisión da planificación cada tres anos

Para profundar no proceso de electrificación da economía, cada tres anos revisarase a planificación da rede de transporte en vigor, o que iniciará un novo ciclo de planificación sexenal, e aprobaranse modificacións de aspectos puntuais cada dous anos.

De maneira excepcional, modificarase con tramitación acelerada a vixente planificación con horizonte 2026 para incluír compensadores síncronos, reactancias e outros elementos que presten servizos adicionais.

De acordo con Transición Ecolóxica, isto reducirá o custo das restricións técnicas, mecanismo do que dispón Red Eléctrica para garantir a estabilidade do sistema.

Acceso e conexión da demanda

Doutra banda, e para facilitar a conexión de novas actividades económicas, industriais principalmente, revísase a normativa de acceso e conexión da demanda, fixando en cinco anos o prazo de caducidade dos dereitos de acceso, para un mellor aproveitamento da infraestrutura.

Igualmente, acúrtanse os prazos para que as empresas eléctricas atendan novos subministracións e adóptanse disposicións para axilizar a conexión de novos accesos para demanda, de maneira fundamental, industrial.

As facilidades de conexión alcanzan igualmente ás acometidas dos puntos de recarga para vehículos eléctricos, que quedan exentas de autorización, sempre que non sexa necesaria unha avaliación de impacto ambiental nin unha declaración de utilidade pública.

Climatización e comunidades de veciños

A prol de electrificar a demanda, a distancia máxima entre a xeración e o consumo aumenta a 5 quilómetros para instalacións menores de 5 megawatts.

Doutra banda, favorécese a electrificación da climatización nas comunidades de veciños e habilítase aos concellos a aplicación de deducións do 50 % no Imposto de Bens Inmobles e do 95 % no Imposto sobre Construcións, Instalacións e Obras, como xa sucede co autoconsumo.

Axudas á industria

O decreto incorpora, ao mesmo tempo, a exención do 80 % das peaxes eléctricas á industria electrointensiva con carácter retroactivo desde o pasado 23 de xaneiro, dada a eficacia mostrada desde o seu establecemento, hai dous anos e medio, con motivo da guerra de Ucraína.

A tramitación dos proxectos de renovables tamén se modifica, para facilitar a súa execución, evitar custos derivados da forte competencia internacional e optimizar a calidade das instalacións; e foméntase a repotenciación de instalacións de xeración.

Como medida adicional para reforzar a resiliencia do sistema, o texto enxalza o almacenamento, tanto mediante a hibridación en instalacións de xeración como coa súa incorporación ao sistema eléctrico en xeral.