Fracasa o referendo de Noboa para unha nova Constitución e para permitir bases estranxeiras en Ecuador

Ecuador rexeitou este domingo amplamente as propostas expostas polo presidente do país Daniel Noboa, nun referendo para establecer unha Asemblea Constituínte que redactase unha nova Constitución, para permitir bases militares estranxeiras, reducir o número de asembleístas e quitar o financiamento público aos partidos políticos.

Noboa, que foi reelixido en abril ata 2029 cunha ampla vitoria sobre a candidata correísta Luisa González, sufriu un duro revés neste referendo en que o Non se impuxo nas catro preguntas con marxes de entre 23 e 6 puntos porcentuais de vantaxe, co escrutinio ao 96 %.

Ao coñecer a derrota, o mandatario non saíu a falar publicamente e unicamente se manifestou en redes sociais para aceptar a derrota. "Cumprimos co prometido: preguntarlles directamente. Nós respectamos a vontade do pobo ecuatoriano", dixo Noboa, quen sinalou que o seu compromiso co país se fortalece tras este referendo.

O que ao comezo do día se anticipaba como unha festa para o oficialismo, terminouno sendo para a oposición, liderada polo correísmo, que chegaba a esta cita con friccións internas tras perder as últimas tres eleccións presidenciais, dúas delas contra Noboa e con Luisa González como candidata.

"Ecuador venceu ao odio. Este país únese para dicirlles aos gobernos que cos dereitos dos ecuatorianos non se xoga. Hai un pobo digno que hoxe che di non ás túas mentiras, corrupción e destrución do país", dixo González.

Este referendo era o décimo celebrado en Ecuador nos últimos 20 anos, a maioría á iniciativa dos presidentes de quenda para lograr o apoio popular ás súas reformas e proxectos políticos, como buscou Noboa neste caso.

A Constitución do correísmo resiste

O mandatario lanzouse a buscar unha nova Constitución que substituíse a Carta Magna instaurada en 2008 á iniciativa do expresidente Rafael Correa (2007-2017), pero os ecuatorianos votaron por mantela, ao votar un 61,59 % polo Non, fronte ao 38,41 %, que votou polo Si.

O xefe do Estado xogou esta carta ao considerar que a Constitución vixente non facilita a chegada de investimentos nin a creación de emprego pero, sobre todo, non lle permite combater o crime organizado con maior man dura na guerra que declarou a inicios de 2024, no medio dunha crise de violencia sen precedentes no país.

A iso sumáronse as recentes sentenzas da Corte Constitucional, que anularon leis emblemáticas do seu novo mandato por ser tramitadas de maneira urxente e con disposicións que vulneraban dereitos fundamentais.

Ao comezo da xornada, Noboa tratou de dar un golpe de efecto cando se anticipou ás autoridades españolas e anunciou a captura en España de Wilmer Chavarría (Pipo), máximo líder de Los Lobos, a banda criminal máis poderosa actualmente en Ecuador, o último gran criminal que lle faltaba por capturar.

Noboa tamén marcou a campaña ao levar a inicio de semana os primeiros presos ao novo cárcere de máxima seguridade coa que busca replicar o modelo Bukele, incluído o exvicepresidente correísta Jorge Glas, con tres condenas por corrupción e ao que capturou o ano pasado ao ordenar o asalto á Embaixada de México en Quito, onde recibira asilo.

Porta pechada para os EUA

A semana anterior, a secretaria de Seguridade Nacional dos Estados Unidos Kristi Noem visitara Ecuador por segunda vez en apenas tres meses para percorrer as bases militares de Manta e Salinas, na costa ecuatoriana, e escenificar o interese da administración Donald Trump en poder operar neses emprazamentos.

Con todo, un 60,59 % dos ecuatorianos votaron por manter a prohibición vixente na actual Constitución, a mesma que xa obrigou os EUA a saíren en 2009 da base de Manta, tras unha estancia de dez anos. O Si obtivo o 39,41 %.

Na cuestión para quitar os fondos públicos aos partidos, o Non alzouse co 58,06 % de votos válidos fronte ao 41,94 % do Si, e a pregunta con menor marxe foi a de reducir o número de asembleístas de 151 a 73, onde o Non rexistrou o 53,46 % e o Si o 46,54 %.