Unha xurista da UE avala as accións colectivas para reclamar as cláusulas chan

A transparencia das cláusulas chan incluídas nos contratos de préstamo hipotecario pode ser examinada no marco dunha acción colectiva, determinou este xoves a avogada xeral da Unión Europea (UE), Laila Medina. 

Nunhas conclusións publicadas hoxe, a xurista letoa, unha dos 11 avogados xerais do Tribunal de Xustiza da Unión Europea (TXUE), respondeu a preguntas remitidas polo Tribunal Supremo sobre se un procedemento colectivo contra máis dun centenar de institucións financeiras españolas é adecuado para levar a cabo un control da transparencia das cláusulas chan, a fin de apreciar se teñen carácter abusivo.

O macropreito de Adicae orixinou a consulta do Supremo á xustiza europea

A Asociación de Usuarios de Bancos, Caixas de Aforros e Seguros de España (ADICAE) levou a cabo unha acción colectiva -na que compareceron 820 consumidores- contra 101 entidades financeiras para que cesen no uso das cláusulas chan e devolvan as cantidades pagadas na súa aplicación.

Logo de dúas sentenzas condenatorias, os bancos interpuxeron un recurso perante o Tribunal Supremo, que pola súa banda preguntou ao TXUE sobre a conveniencia dunha acción colectiva.

Medina sinalou hoxe que nada o impide segundo a directiva europea de 1993 sobre cláusulas abusivas en contratos e que simplemente debe adaptarse ás súas características específicas. Segundo a resolución da xurista, a acción colectiva pode empregarse cando está dirixida contra un número considerable de bancos e afecta numerosos contratos sempre que as entidades pertenzan ao mesmo sector económico e as cláusulas sexan semellantes.

Neste senso, a avogada xeral precisou que compete ao Tribunal Supremo determinar se existe un grao de similitude suficiente para permitir que siga adiante a acción colectiva, pero xa avanzou que hai un forte indicio diso. 

O TXUE xa declarara nulas as cláusulas abusivas

O TXUE xa declarara nunha sentenza previa que as cláusulas abusivas debían declararse nulas, polo que o consumidor ten dereito a que se lle devolvan as cantidades percibidas indebidamente polo banco.

As cláusulas fixaban un limiar (ou chan) por baixo do cal non podía situarse o tipo de xuros variable, aínda cando o tipo de referencia (xeralmente o euríbor) fose inferior a ese mínimo. Cando os tipos de referencia caeron moi por baixo dese limiar, os consumidores decatáronse de que non podían beneficiarse desa baixada e de que tiñan que seguir pagando o tipo de interese mínimo (que adoitaba situarse entre o 2 % e o 5 %), a pesar de ter unha hipoteca a tipo variable.

Esa situación deu lugar a que consumidores tanto a nivel individual como representados en asociacións impulsasen miles de preitos en España.