O Villa de Pitanxo navegaba cando empezou a afundirse e tiña botada a rede

O Villa de Pitanxo non estaba parado cando empezou a afundirse, xa que navegaba entre ondas de dez metros e coa arte de pesca largado, segundo recolle o informe da Comisión de Investigación de Accidentes e Incidentes Marítimos (CIAIM).

O documento, que ten carácter preliminar, recolle que ás 4:19 horas daquel 15 de febreiro de 2022 o patrón do barco emitiu unha chamada de socorro.

O buque estaba escorado a babor e non podía recuperar a estabilidade, pero, aínda nesa situación, o motor non estaba parado e seguía navegando, o que contradí a versión do patrón, Juan Padín, que defendía que se produciu un fallo repentino no motor.

O sistema de identificación automática do barco, catro minutos despois dese sinal socorro, acredita que o Villa de Pitanxo aínda navegaba a unha velocidade de 2,6 nós.

O barco tiña a rede largada e chea, o que lle restou capacidade de manobra

A investigación técnica sostén que, minutos antes do naufraxio, o barco tiña a arte de pesca largado por popa, contendo aínda as capturas das últimas horas de arrastre, exercendo co seu peso un "forte tiro" que limitaba os movementos do pesqueiro.

Por causas que, segundo a comisión, "aínda se están analizando", o Villa de Pitanxo quedou sen capacidade de manobra, no medio dun temporal con ventos de ata 40 nós e ondas que, na súa maior altura, superaban mesmo os dez metros.

A mercé do vento, a ondada, as correntes e o tiro da arte, o buque escorou a babor e a auga entraba "constantemente" pola rampla de popa, chegando algunhas das ondas a pasar por enriba  e asolagar a cuberta superior.

A escora foi aumentando "lenta e progresivamente", debido a que non había apenas tempo para que puidese saír a auga acumulada no barco.

Só o patrón e o seu sobriño tiñan postos os traxes de supervivencia

Foi así ata que "nun determinado momento faise evidente que a situación é irrecuperable e é perentorio abandonar o buque", apunta a CIAIM no seu informe, polo que a maioría dos tripulantes, que estaban na cuberta superior, dirixíronse ás balsas.

Ningún deles levaba posto traxe de supervivencia, a excepción do capitán e o seu sobriño, que embarcaron nunha das balsas xunto con outros cinco compañeiros, mentres que moitos outros quedaron "probablemente" nos espazos interiores ou na cuberta do barco.

O buque afundiuse en "poucos minutos", certifican os técnicos nunhas augas que estaban a tan só dous graos e os tripulantes que chegaron á balsa "non puideron manterse secos" ao desgarrarse no fondo e entrar auga na embarcación salvavidas.

Catro mariñeiros morreron na balsa mentres agardaban o rescate

Os sete mariñeiros que ían a bordo permaneceron na balsa durante máis de cinco horas, ata que o Playa de Menduíña Dos chegou ata a súa posición e os rescatou, pero catro deles morreran por hipotermia mentres esperaban o rescate.

Máis tripulación da permitida

O informe certifica ademais outras irregularidades, entre elas que o Villa de Pitanxo partiu do porto de Vigo con 25 persoas a bordo, 24 tripulantes e un biólogo mariño embarcado en calidade de observador científico para facer un control pesqueiro e das capturas.

Pero o barco, segundo os seus certificados estatutarios, só podía levar a 22 persoas como máximo, é dicir, tres menos das que saíron de Galicia rumbo a Terra Nova.

Un deles, con todo, abandonou o buque dez días antes do naufraxio, ao ser transferido a outro barco de pesca de bandeira española, o Río Caxil; un dos barcos que tras o naufraxio participou nas tarefas de procura dos desaparecidos.

Este informe da CIAIM é aínda preliminar e non recolle, por tanto, ningunha conclusión sobre as causas do naufraxio e, a este respecto, lembran que aínda está pendente a baixada ao pecio afundido, que se realizará ao longo do próximo verán.

Pendentes da inspección do buque

Este informe da CIAIM é aínda preliminar e non recolle, por tanto, ningunha conclusión sobre as causas do naufraxio e, a este respecto, lembran que aínda está pendente a baixada ao pecio afundido, que se realizará ao longo do próximo verán.

Con esta inspección buscarase obter "información relevante" acerca do buque, os seus equipos, a arte de pesca e o fondo mariño, datos que segundo a comisión "permitan apoiar ou refutar distintas hipóteses das causas do accidente".

A esta investigación incorporaranse os resultados dos ensaios que se realizaron cun modelo do buque a escala, que recreou nun laboratorio de dinámica mariña de Madrid as condicións no momento do accidente para estudar o comportamento do barco.

Os traballos pendentes fan que os expertos consideren que "non parece probable" que a investigación poida finalizar ao longo do ano 2023 porque, tras esta revisión submarina do barco, haberá que realizar unha análise "pormenorizada" das evidencias que se obteñan.

Versións contraditorias

O informe contradí a versión do patrón, Juan Padín, e do seu sobriño. E apoia o relato ofrecido polo terceiro supervivente, Samuel Kwesi Koufie, e pola tripulación do pesqueiro que os rescatou, o Playa Menduíña Dos.

Koufie mantén que o patrón non quixo cortar os cables do aparello durante a manobra de virada, moi tensionado pola carga de peixe, o que provocou unha escora moi forte que inundou a sala de máquinas. Segundo di, o motor fallou como consecuencia dunha decisión adoptada na ponte de mando.

En paralelo a esta investigación técnica, o Grupo Nores e o patrón do Villa de Pitanxo, Juan Padín, están imputados penalmente pola Audiencia Nacional ante os indicios da súa responsabilidade na morte por homicidio imprudente de 21 dos 24 tripulantes.

María José de Pazo, voceira dos familiares do Villa de Pitanxo, explicou este xoves que agardan que os datos que se obteñan na baixada ao buque, sexan aproveitados para o informe definitivo.

"É un informe previo, non é o definitivo, é un trámite. Nós xa llo enviamos ao noso gabinete de avogados para que o estude. Pero nós do que temos máis ansias é de que coa baixada ao barco, os datos que se obteñan si sexan aproveitados para o informe definitivo" comentaba a voceira dos familiares do Villa de Pitanxo.

Este informe da CIAIM preséntase moi contundente, a pesar do seu caráter provisional á espera de máis probas sobre o caso. A propia Comisión Permanente de Investigación de Accidentes e Incidentes Marítimos recorda que non haberá un estudo completo do naufraxio ata que se baixe ao pecio, ademais dos ensaios que se realizan cun modelo do buque a escala.